Tatillerde neden kalp krizi riski artıyor?
Dünyanın pek çok yerinde şimdiye kadar yapılan araştırmalara bakıldığında tatil dönemlerinde kişilerin kalp krizi geçirme oranlarının ciddi şekilde arttığı ortaya konuluyor. Peki, ama neden tatillerde kalp krizi vakaları artış gösteriyor?
Yaz ve kışı tatili dönemlerinde pek çok kişi kalp krizi geçiriyor. Bu krizlerin bazıları ise ölümle sonuçlanıyor. Peki, ama tatillerde kalp hastalıkları neden artış gösteriyor?
Kalp krizi nedir?
Miyokardiyal infarkt olarak da ifade edilen kalp krizi; kalbin oksijen ve besin desteğinden sorumlu koroner damarlardaki tıkanıklık veya aşırı daralmalara bağlı olarak kalp kasına kan akışının kesilmesi durumudur. Kalp dokusunun yeterince kanlanamadığı her saniye kalıcı hasar gelişme riskinde bir artış söz konusudur.
Tatillerde kalp hastalıkları neden artış gösteriyor?
Amerika Birleşik Devletleri’nde 25 Aralık’ta diğer günlerle karşılaştırıldığında daha fazla kardiyak ölümün meydana geldiğini ve ardından 26 Aralık ve 1 Ocak’ta daha fazla kalp ölümünün meydana geldiğini gösteren önceki araştırma bulgusunu vurguladı. 1973 ile 2001 arasında yapılan çalışma tüm dünya verilerinin incelenmesiyle oluşturuldu.
2023 yazında İngiliz Kardiyovasküler Derneği konferansında sunulan bir araştırmaya göre, ciddi kalp krizlerinin Pazartesi günleri meydana gelme olasılığı haftanın diğer günlerine göre daha yüksek olduğu ifade edildi. İrlanda’da tam bir hastalıkla hastaneye kaldırılan 10.000’den fazla kişinin kayıtlarına bakıldığında Bilim adamları, büyük bir koroner arterin tıkanması nedeniyle böyle bir olay riskinin pazartesi günleri haftanın diğer günlerine göre yüzde 13 daha yüksek olduğunu belirledi.
Tatil kalbe iyi gelmiyor
Amerikan Kalp Derneği’nde gönüllü olarak çalışan bir uzman konuyla ilgili “Bütün bu risk faktörleri tatillerde artıyor; insanlar daha fazla alkol alıyor, diyetlerine dikkat etmiyor ve çok daha fazla stres altındalar (planlama, sosyalleşme, seyahat ve yoğun programlardan dolayı)” yorumunu yaptı.
Kalp krizlerini artıran diğer unsurlar olarak soğuk hava, RSV, kovid, kalp ve damar sorunları gösteriliyor.
Kaliforniya’daki Stanford Health Care’de görev yapan Doktor Rodriguez, belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Rodriguez, tatil dönemlerinin stresli ve yorucu olmasından dolayı belirtilerin görmezden gelindiğini belirtti. Tatilde kimse hastanede sıra beklemek istemiyor bu sebeple ‘eve önünce baktırırım’ düşüncesi ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.
Kalp krizi belirtileri nelerdir?
- Göğüste veya vücudun üst kısmının kollar, mide, omuzlar, boyun veya çene gibi diğer bölgelerinde rahatsızlık
- Nefes darlığı
- Soğuk ter, baş dönmesi veya mide bulantısı
- Yüzde sarılık
- Bir kolda zayıflık veya uyuşukluk
- Karışıklık veya geveleyerek konuşma
- Yürüme veya görme zorluğu
- Şiddetli baş ağrısı
Kalp krizi neden olur?
Koroner arter hastalığı çoğu kalp krizine neden olur. Koroner arter hastalığında bir veya daha fazla damar (koroner) arter tıkanır. Bu genellikle plak adı verilen kolesterol içeren birikintilerden kaynaklanır. Plaklar atardamarları daraltarak kalbe giden kan akışını azaltabilir.
Bir plak kırılırsa kalpte kanın pıhtılaşmasına neden olabilir.
Kalp krizine, damar (koroner) arterin tamamen veya kısmen tıkanması neden olabilir. Kalp krizlerini sınıflandırmanın bir yolu, elektrokardiyogramın (EKG veya EKG) acil invaziv tedavi gerektiren bazı spesifik değişiklikleri (ST yükselmesi) gösterip göstermediğidir. Sağlık uzmanınız bu tür kalp krizlerini tanımlamak için elektrokardiyogram (EKG) sonuçlarını kullanabilir.
Tüm kalp krizleri tıkalı arterlerden kaynaklanmaz. Diğer nedenler şunlardır:
Koroner arter spazmı: Bu, tıkanmamış bir kan damarının ciddi şekilde sıkışmasıdır. Arterde genellikle kolesterol plakları bulunur veya sigara içme ya da diğer risk faktörlerine bağlı olarak damarın erken sertleşmesi söz konusudur. Koroner arter spazmlarının diğer isimleri Prinzmetal anjina, vazospastik anjina veya varyant anjinadır.
Bazı enfeksiyonlar: COVID-19 ve diğer viral enfeksiyonlar kalp kasına zarar verebilir.
Spontan koroner arter diseksiyonu (SCAD). Hayatı tehdit eden bu duruma, kalp atardamarının içindeki bir yırtık neden olur.
Kalp Krizi Risk Faktörleri
Kalp Krizinin Değiştirilemeyen Risk Faktörleri
Genetik faktörler
Ailede erken yaşta kalp krizi öyküsü bulunması
İlerleyen yaş
Erkek olmak
Kalp Krizinin Değiştirilebilen Risk Faktörleri
Obezite
Sigara içmek ve pasif olarak dumanına maruz kalmak
Yüksek kan basıncı (hipertansiyon)
Diyabet
Kan yağlarının yüksek olması (Yüksek kolesterol – LDL ve Trigliserid değeri)
Yüksek stres
Tatilde kalp sağlığı nasıl korunur?
Uzmanlar hareketsiz hayatın kalp sorunlarına yol açtığını ifade ediyor. Haftada 150 dakikalık hareket kalp sorunlarının önüne geçilmesinde son derece önemlidir.
Tatilde yemeği ve alkolü fazla tüketmekten kaçının.
Yoğun bir yılın ardından çıktığınız tatilde koşturmaca yerine huzuru tercih edin. Kitap okuyun, plajda dinlenin…
Kısacası kalp sağlığınız için beslenmenize dikkat ettiğiniz kadar hareketli olmaya da çalışın. Her hastalığın ana sebebi olan stresi de kendinizden uzak tutmaya çalışın.
