Yavuz Yörükoğlu: Maden suyu sağlıklı mı? Ne kadar içilmeli
Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu maden suyu sağlıklı mı, ne kadar içilmeli, faydaları veya zararları nelerdir gibi soruları yanıtlıyor.
Sosyal medya paylaşımlarıyla toplum sağlığı için önemli bilgilendirmelerde bulunan Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu maden suyu hakkındaki görüşlerini de detaylı bir şekilde anlatıyor;
Maden suyu nedir?
Maden suyu adı üstünde maden mineralleri bulunan sudur.
Mineral içeriği yüksek olan sular sert su olarak nitelendirilir ve esasen sofra suyu olarak pek makbul değildir.
Bu sert sular karbondioksit ile işlendiklerinde ortaya maden suyu sodası çıkar. Bir yerde bir gazoz elde edilir.
Gazoz denince aklımıza şekerli gazlı meşrubatlar gelmesin.
Bizim maden suyu diye bildiğimiz içecek mineralden zengin suların karbondioksit ile işlenmesi sonucu ortaya çıkar.
Maden suyunun içeriği ve tanımlanması AB Gıda Komisyonu’na paralel olarak Sağlık Bakanlığımız tarafından tarif edilmiştir.
Buna göre;
Maden suyu, jeolojik ve fiziksel olarak koruma altında tutulan yer altı sularından kuyu açılarak veya kaynaktan doldurularak elde edilmiş, çözünmüş katı madde içeriği toplam 250 ppm’den daha az olmayan sulara verilen isimdir.
Bizim piyasada satılan maden sularının mineral değeri litrede 1500-3500 mg olarak değişmektedir.
Maden sularının tadı içindeki madenlerin yoğunluğu ve cinsiyle doğrudan orantılıdır.
Bu arada maden suyu ile soda arasındaki fark; Soda denilen içeceğin mineral değeri düşük normal suyla yapılıyor olmasıdır.
Şimdi gelelim maden sularının içeriğine.
Minerallerden zengindir dedik ya bakalım neymiş bu mineraller;
Maden suyunda hangi mineraller var?
- Kalsiyum
- Magnezyum
- Potasyum
- Demir
- Sodyum
- Sülfat
- Florür
- Silikat
- Klorür
- Bikarbonat
- Eser elementler
Maden suyu faydalı mı?
Bu minerallerin hepsi sağlıklı beslenmemizin bir parçası. Ancak bu mineralleri sağlıklı bir beslenmeyle fazlasıyla elde ediyoruz.
Bu bakımdan bunları elde etmek için maden suyu içmemize pek gerek yok.
Yani maden suyu içmenin sağlık bakımından özel bir faydası yok.
Peki zararı var mı? 10 puanlık uzman sorusu.
Kimler magnezyum ve B6 vitaminini birlikte kullanabilir?
Uzun yıllar maden suyu içmenin, özellikle kalsiyumdan zengin maden suyu içmenin böbrek taşları ile olan ilişkisi tartışılmıştır.
Mantıken doğru gelebilir ancak böbrek taşı dediğimiz şey sadece kalsiyumdan oluşmaz.
Böbrek taşları büyük oranda kalsiyum oksalattan oluşmaktadır. Yani işin içine bir de oksalat faktörü giriyor.
Peki bu oksalat nereden geliyor. Onu da bu gıdalardan alıyoruz;
- Ispanak
- Kırmızı pancar
- Fındık, fıstık
- Badem
- Patates
- Kivi
- Çikolata
İşte iş burada ilginçleşiyor. Yapılan bilimsel çalışmalar gıdalarla aldığımız kalsiyumun yine gıdalarla aldığımız oksalat ile birleşerek bağırsaklarda kalsiyum oksalat oluşturduklarını göstermektedir.
Ancak işin ilginç yanı bu kalsiyum oksalatın kana karışmadan doğrudan bağırsaklarla atıldığı.
Yani makul ölçülerde maden suyu içmek sağlıklı kişilerde böbrek taşı riskini artırmamaktadır.
Öte yandan böbrek taşı veya böbrek kumu hikayesi olan kişilerde maden suyunu dikkatli ve ölçülü kullanmakta fayda var.
Özetle mineral temin etmek açısından maden suyu içmenin sağlık bakımından özel bir faydası yok. Ancak biraz önce belirttiğimiz gibi yine makul ölçülerde içilen maden suyunun bir zararı da yok.
Maden suyu ne kadar içilmeli?
Çok zamandır bana hocam ne kadar maden suyu içebiliriz diye sorulmaktadır. Benim de onlara verdiğim cevap her konuda olduğu gibi ölçülü olmakta fayda var.
Yazın sıcak günlerde bir iki şişe maden suyu içilebilir, herhangi bir zararı olmaz.
Maden sularının belki de en büyük yararı içerdikleri bikarbonat ve karbondioksit gazı sayesinde midedeki gıdaları karıştırmaları ve sindirilmelerini kolaylaştırmalarıdır.
Hepimiz biliriz özellikle ağır bir yemekten sonra içilen bir maden suyu genelde rahatlatıcı bir etki gösterir.
Meyveli maden suyu içilmeli mi?
Son olarak son yıllarda piyasaya çıkan meyveli maden sularından söz etmek istiyorum.
Bu maden sularına yakından bakıldığında ve incelendiğinde görülüyor ki bunların içinde çok az miktarda meyve konsantresi bir miktar şeker, meyve aroması ve c vitamini katkısıyla yapıldığı görülür.
Yani bunların meyveli gazozdan çok da bir farkları yoktur. Sağlığa da bir faydaları yoktur.
Bu tür ürünlerden kaçınmakta büyük fayda var. Ama öte yandan meyveli bir maden suyu içmek isteyenler için maden suyuna bir miktar limon suyu, meyve suyu veya bir parça limon katılarak lezzetlendirilebilir.
Bu arada maden suyu tüketimi ile ilgili bize zaman içinde gelen bazı sorulara cevap vermek istiyorum.
Şeker hastaları maden suyu içebilir mi?
Bu sorulardan bir tanesi şeker hastalarında maden suyu kullanımı.
Görüldüğü gibi maden sularının içinde şeker hastalığına zararlı olabilecek veya iyi gelebilecek önemli bir içerik yok. Yani şeker hastaları makul ölçülerde olmak kaydıyla maden suyu içebilirler.
Maden suyu ne zaman içilir?
Bir başka soru ise maden suyunun ne zaman içileceği. Maden suyu içmenin bir zamanı yok. Bazı insanlar susadığı için, içi yandığı için içer bunu, bazı insanlar da yemeğin üstüne sindirimi kolaylaştırmak için içer. Her ikisi de makbuldür.
Sporcular maden suyu içmeli mi?
Bir başka soru ise sporcu arkadaşlarımızdan gelmekte. Bu arkadaşlar yoğun spor yaptıklarını çok fazla terlediklerini, mineral kaybına uğradıklarını, bunun için de bol bol maden suyu içtiklerini söylemektedirler.
Esasen bu çok doğru bir ifade değil. Çünkü yoğun spor da yapsanız eninde sonunda olacak şey bol su kaybetmektir.
Terle kaybedilen yegane mineral ise sodyumdur. Onun dışında herhangi bir mineral kaybı olmaz. Dolayısıyla sporcuların tabi ki kaybettikleri sıvıyı yerine koymaları gerekir. Ancak bunu maden suyu ile yerine koymak şart değildir.
Bu arkadaşların su kayıplarını ve su ihtiyaçlarını bir iki tane maden suyu veya gerisini bol miktarda su ve ayranla karşılamaları daha sağlıklı olacaktır.
Hamileler maden suyu içmeli mi?
Bir başka soru ise hamile kişilerde ve süt veren kişilerde maden suyu tüketimi.
İşin doğrusu bu konuda yapılmış bilimsel bir çalışma yok. Hamilelerin metabolizması çok çok farklı olabiliyor.
Hamile kadınlar genelde birtakım minerale, özellikle kalsiyuma ihtiyaç duyarlar ancak bu kalsiyumu maden suyuyla değil, yoğurt, ayran ve kalsiyum zengini sebzeler yoluyla temin etmeleri çok daha sağlıklı olacaktır.
Magnezyum ve B6 vitamini faydaları nelerdir?
Aslı Cemile Özatan: Sınav döneminde sitikolinin önemi büyük
