Sadece yaşlılar mı kalp hastası olur?

Genç yaşta pek çok birey kalp sağlıkları konusunda yeterli bilgi ve özene sahip değiller. Halk arasında ‘Gençler kalp krizi geçirmez’ diye bir algı var. Ancak bu algı gerçeği yansıtmıyor. Yeni doğan bebekten ileri yaşlı bireylere kadar herkes kalp hastalığı riski taşır. İşte, kalp hastalıklarıyla ilgili merak edilenler…

Kalp hastalıklarının ana unsunu nedir?

Kardiyovasküler hastalıklar (CVD’ler) dünya çapında önde gelen ölüm nedenidir.

2019’da tahminen 17,9 milyon Kardiyovasküler hastalıklardan öldü; bu, tüm küresel ölümlerin %32’sini temsil ediyor. Bu ölümlerin yüzde 85’i kalp krizi ve felç nedeniyle gerçekleşti.

Kardiyovasküler hastalık kaynaklı ölümlerin dörtte üçünden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor.

2019’da bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı 17 milyon erken ölümün (70 yaş altı) %38’i KVH’lerden kaynaklandı.

Tütün kullanımı, sağlıksız beslenme ve obezite, fiziksel hareketsizlik, zararlı alkol kullanımı ve hava kirliliği gibi davranışsal ve çevresel risk faktörlerinin ele alınmasıyla çoğu kardiyovasküler hastalık önlenebilir.

Danışmanlık ve ilaçla tedavinin başlayabilmesi için kardiyovasküler hastalığı mümkün olduğu kadar erken tespit etmek önemlidir.

Kardiyovasküler hastalık için risk faktörleri nelerdir?

Kalp hastalığı ve felç için en önemli davranışsal risk faktörleri sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik, tütün kullanımı ve zararlı alkol kullanımıdır. Çevresel risk faktörleri arasında hava kirliliği önemli bir faktördür. Davranışsal risk faktörlerinin etkileri bireylerde yüksek kan basıncı, yüksek kan şekeri, yüksek kan lipitleri, aşırı kilo ve obezite olarak ortaya çıkabilir. Bu “orta risk faktörleri” birinci basamak sağlık kuruluşlarında ölçülebilir ve kalp krizi, felç, kalp yetmezliği ve diğer komplikasyon riskinde artışa işaret edebilir.

Tütün kullanımının bırakılması, diyette tuzun azaltılması, daha fazla meyve ve sebze tüketilmesi, düzenli fiziksel aktivite ve zararlı alkol kullanımından kaçınılmasının kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı gösterilmiştir. Sağlıklı seçimleri uygun fiyatlı ve erişilebilir hale getirmek, hava kalitesini iyileştirmek ve kirliliği azaltmak için elverişli ortamlar yaratan sağlık politikaları, insanları sağlıklı davranışları benimsemeye ve sürdürmeye motive etmek için gereklidir.

Ayrıca Kardiyovasküler hastalıkların altında yatan bir takım belirleyiciler de vardır. Bunlar sosyal, ekonomik ve kültürel değişimi yönlendiren temel güçlerin (küreselleşme, kentleşme ve nüfusun yaşlanması) bir yansımasıdır. Kardiyovasküler hastalıkların diğer belirleyicileri arasında yoksulluk, stres ve kalıtsal faktörler yer alır.

Ayrıca hipertansiyon, diyabet ve yüksek kan lipitlerinin ilaç tedavisi, kardiyovasküler riski azaltmak ve bu rahatsızlıklara sahip kişilerde kalp krizi ve felçleri önlemek için gereklidir.

Kardiyovasküler hastalıkların yaygın belirtileri nelerdir?

Çoğu zaman, kan damarlarının altta yatan hastalığına dair hiçbir belirti yoktur. Kalp krizi veya felç, altta yatan hastalığın ilk belirtisi olabilir. Kalp krizinin belirtileri şunlardır:

• Göğsün ortasında ağrı veya rahatsızlık; ve/veya
• Kollarda, sol omuzda, dirseklerde, çenede veya sırtta ağrı veya rahatsızlık.

Ayrıca kişi nefes almada zorluk veya nefes darlığı yaşayabilir; mide bulantısı ya da kusma; baş dönmesi veya baygınlık; soğuk bir ter; ve solgunlaşıyor. Kadınların nefes darlığı, mide bulantısı, kusma ve sırt veya çene ağrısı yaşama olasılığı erkeklerden daha fazladır.

İnmenin en yaygın belirtisi yüz, kol veya bacakta, çoğunlukla da vücudun bir tarafında ani güçsüzlüktür. Diğer belirtiler arasında ani başlangıçlar yer alır:

• Özellikle vücudun bir tarafında yüz, kol veya bacakta uyuşma;
• Kafa karışıklığı, konuşmada zorluk veya konuşmayı anlamada zorluk;
• Bir veya iki gözle görmede zorluk;
• Yürüme zorluğu, baş dönmesi ve/veya denge veya koordinasyon kaybı;
• Nedeni bilinmeyen şiddetli baş ağrısı; ve/veya
• Bayılma veya bilinç kaybı.

Bu semptomları yaşayan kişiler derhal tıbbi yardım almalıdır.

Sadece yaşlılar mı kalp hastası olur?

Geçmişte, kalp sağlığı sorunları büyük ölçüde yalnızca yaşlı yetişkinlerle ilişkilendiriliyordu.

Yaşlı yetişkinlerin kalp hastalığına yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu doğrudur. Bu nedenle, kalple ilgili sağlık sorunlarının çoğu için risk faktörleri listesinde sıklıkla “ileri yaş” ifadesinin tanımlandığını göreceksiniz.

Ancak genç yaştaki kadın ve erkeklerin de risk altında olduğuna dair kanıtlar artıyor. Amerikan Kalp Derneği’nin en son verilerine göre ilk kalp krizi için ortalama yaş erkeklerde 65,6, kadınlarda ise 72 iken, genç yetişkinlerin kalp hastalığı riski giderek artıyor.

Son yıllarda obezite, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon gibi risk faktörleri, 35 ila 64 yaşlarındaki kadın ve erkekler arasında daha yaygın hale geldi. Bunun nedeni büyük ölçüde yaşam tarzı alışkanlıklarındaki değişiklikten kaynaklanıyor ve bu da daha az egzersiz yapmaya ve sağlıksız beslenmeyle ilgili.

Günlük beslenmede daha çok doymuş yağ, sodyum ve ilave şeker kullanmak sağlık sorunlarını da beraberinde getiriyor.

Kalp hastaları kırmızı et ve yumurta yiyebilir mi?

Kalp sağlığını korumanın yolları

Her yaşta birey kalp hastalığı konusunda risk altındadır. Ancak alınacak tedbirlerle kalp hastalıklarını önlemek mümkün.

20’li yaşlarınızda olsanız ve kendinizi neredeyse yenilmez olarak görseniz bile, hayatınız boyunca temponuzun güçlü kalmasını sağlayacak sağlıklı alışkanlıklar geliştirebilirsiniz. Buradan başlayın:

Kalp açısından sağlıklı yiyecekleri seçin: Mümkün olduğunda, sodyum ve şeker gibi sağlıksız katkı maddeleri içeren işlenmiş gıdalar yerine tam gıdaları tercih edin. Tabağınızı bol miktarda sebze ve meyve, hindi ve balık gibi yağsız protein kaynakları, tam tahıllar ve zeytinyağı, avokado ve fındıkta bulunan orta miktarda sağlıklı yağla doldurun. (Avokado tostu var mı?) Diyetinizde doymuş yağ ve ilave şeker içeren yiyecekleri kural yerine istisna haline getirin.

Vücudunuzu niyetle hareket ettirin: Uzmanlar, optimal sağlık için her hafta en az 150 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapılmasını öneriyor. Bu hedefe ulaşmak için spor salonunda resmi antrenmanlar planlayabilirsiniz, ancak günlerinize daha fazla hareket katmanın başka yolları da vardır. Akşam yemeğinden sonra düzenli olarak yürüyüşe çıkın, bahçeyle uğraşın, akşam yemeğini pişirirken dans edin veya düzenli olarak turşu oynamak için bir arkadaş grubuna katılın.

Sigara içmeyin: Sigara içmek kalbiniz için yapabileceğiniz en kötü şeylerden biridir. Sigara içtiğinizde dumandaki kimyasallar kan damarlarınıza ve kalbinize zarar verebilir. Sigara içmek ayrıca koroner arterlerde plak oluşumu potansiyelini artırır ve kan pıhtısı oluşumu riskini artırabilir.

Stresi yönetmenin sağlıklı yollarını bulun:  İşyerinde zor bir gün geçirdiğinizde, eve dönüş yolunda ilk durağınız arabaya servis midir? Belki sigaraya ya da kokteyle yönelirsin? Stres yaşamın kaçınılmaz bir parçasıdır ancak bu gerilimi yönetmenin sağlıklı yollarını bulmak önemlidir. Egzersiz, meditasyon, hobiler veya arkadaşlarınızla vakit geçirmek gibi rahatlamanıza ve denge bulmanıza yardımcı olacak yollar arayın.

National Türk öneriyor: Kalp hastalıklarının tedavisinde müthiş buluş

Kalp hastalığı bulunanlar sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalmamak adına spor yapmalarının uygun olup olmadığını merak ediyor.