Aşırı deniz ürünleri tüketimine dikkat! PFAS riski artıyor

Deniz ürünlerinde PFAS veya “sonsuz kimyasallar” seviyeleriyle ilgili yeni bir çalışma yayınlandı. Uzmanlar balık ve deniz ürünleri tüketiminin bırakılmasını önermiyor ancak bu konuda daha fazla araştırama çağrısında bulunuyor.

PFAS nedir?

PFAS birçok gıdada, kişisel ürünlerde ve çevrede yaygın olarak bulunur.

Bu insan yapımı maddeler, potansiyel toksisiteleri ve ciddi sağlık sorunlarıyla ilişkileri göz önüne alındığında, giderek artan sayıda araştırmanın odak noktası haline geldi.

Per- ve polifuoroalkil maddeler veya PFAS, çevrede uzun süre kaldıkları için “sonsuz kimyasallar” olarak kabul edilen, insan yapımı bir kimyasallar sınıfı.

Bu kimyasallara maruz kalmanın bir dizi ciddi sağlık durumuyla ilişkilendirilmesi nedeniyle PFAS’ın insanlar üzerindeki etkilerine ilişkin araştırmalar devam ediyor.

Bazı gıdalar ve yaşadığınız yere bağlı olarak içme suyunuz PFAS içerebilir. Sonsuz kimyasallar bazı gıda ambalaj türlerinde de bulunur.

Artık araştırmalar, deniz ürünleri ağırlıklı beslenen kişilerde PFAS’a maruz kalma riskinin daha da yüksek olduğunu gösteriyor.

Çalışmanın yazarları, deniz ürünlerinin sağlık açısından pek çok faydası olduğundan ve PFAS’ın genel olarak çevrede çok yaygın olduğundan, insanların balık yemekten tamamen kaçınmasını önermiyor.

Çalışmanın bulguları 12 Nisan’da Exposure and Health dergisinde yayınlandı.

Deniz ürünleri tüketimi ve PFAS maruziyeti

Araştırmacılar, deniz ürünleri tüketiminin özellikle popüler olduğu Portsmouth, NH’de yaşayan insanların yeme alışkanlıklarını ve PFAS maruziyetini araştırdı. Çalışma iki bölümden oluşuyordu.

Araştırmacılar, tükettikleri deniz ürünleri türlerini ve miktarını öğrenmek için Haziran 2021’de 1.829 NH sakiniyle bir anket gerçekleştirdi.

Ankete yetişkinlerin ve 2-11 yaş arası çocukların deniz ürünleri tüketim verileri de dahil edildi.

Yetişkinlerin %95’i geçen yıl deniz ürünleri yediğini bildirdi; çoğunlukla karides, mezgit, somon ve konserve ton balığı tükettiklerini söyledi.

Araştırmacılar ayrıca analiz için Portsmouth pazarından en sık tüketilen deniz ürünleri türlerinden oluşan bir “deniz ürünleri sepeti” satın alıp analiz etti ve satın alınan gıdalarda 26 tür PFAS bileşiği tespit etti.

Karides ve ıstakoz için PFAS konsantrasyonları tespit sınırının altından sırasıyla 1,74 ve 3,30 ng/g’ye kadar değişmekte.

Bu bulgular, çok fazla deniz ürünü tüketen kişilerin bu nedenle ilave PFAS konsantrasyonları tüketebileceğini gösteriyor.

PFAS ile ilişkili tehlikeler nelerdir?

Toksisiteleri dışında, şu anda PFAS’ın etkileri hakkında pek çok şey bilinmiyor.

Yine de Çevre Koruma Ajansı (EPA), PFAS’a maruz kalma oranınızı mümkün olduğunca azaltmanızı öneriyor.

Araştırmanın yazarlarından Megan Romano, PFAS’ın “karbon-flor içeren oldukça kalıcı, insan yapımı kimyasallardan oluşan geniş bir aile olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Yaklaşık seksen yıl öncesine dayanıyorlar ve çeşitli suya, lekeye veya yağa dayanıklı tüketici ürünlerinde kullanılıyorlar. PFAS vücutta çok çeşitli biyolojik sistemleri etkiliyor ve sağlık üzerinde birçok olumsuz etkilere sahip,

PFAS’ın sağlık üzerindeki etkileri hakkında her gün daha fazla şey öğreniyoruz, ancak araştırmalar PFAS’ın daha yüksek kolesterol seviyeleri, doğum ağırlığında küçük düşüşler, hamileliğin neden olduğu hipertansiyon, aşılara karşı azalmış antikor tepkisi ve hatta böbrek ve testis kanseri ile ilişkisini gösterdi.”

PFAS yaygın olarak nerede bulunur?

Araştırmaya dahil olmayan beslenme uzmanı Kristin Kirkpatrick, PFAS’ın insan vücuduna nasıl girdiğini açıkladı.

Kirkpatrick, “PFAS aynı zamanda temizlik solüsyonlarında, yapışmaz pişirme kaplarında ve hatta kişisel ürünlerde de bulunabilir. Ancak, değerlendirmelere göre ana maruz kalma yolu büyük ihtimalle erişimin daha fazla olduğu endüstrilerde çalışan bireylerde olacaktır ve genel nüfusa göre yüksek maruziyete sahip olma olasılığı daha yüksek olabilir. İçme suyunun PFAS ile kirlendiği toplulukların yanı sıra daha yüksek PFAS seviyelerine sahip bölgelerde yetiştirilen gıdalarda da daha yüksek vakalar yaşandı” dedi.

Deniz ürünleri yemek hala güvenli mi?

Romano, çalışmasının insanları deniz ürünleri yemekten caydırmaması gerektiğini vurguladı.

PFAS’la ilgili sorun, özellikle insan vücuduna giren diğer birçok giriş yolu göz önüne alındığında, bundan daha karmaşıktır.

Romano şunları söyledi:

“Bilim camiası, deniz ürünleri tüketmenin genel risk-fayda dengesi hakkında daha fazla bilgi edinmek için çok çalışıyor.

Tüketiciler için mevcut zorlukların bir kısmı, cıva içeriği açısından geleneksel olarak daha güvenli deniz ürünleri seçeneklerinden bazılarının, PFAS gibi diğer kirleticilerin daha yüksek konsantrasyonlara sahip olabilmesidir.

Bu gerçekten çok çeşitli sağlıklı gıdaları içeren dengeli bir beslenmenin önemini vurguluyor.”

Deniz ürünlerinin sağlığa faydaları

Kirkpatrick, balığın “gezegendeki besin açısından en yoğun gıdalardan biri” olduğunu ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere harika bir besin kaynağı olarak hizmet ettiğini belirtti:

• Protein
• Omega-3 yağlı asitler
• B vitaminleri
• D vitamini
• Diğer vitaminler ve mineraller

Kirkpatrick, “Balık genellikle uzun ömürlülüğe, kalp, beyin sağlığına ve genel sağlık süresine faydaları açısından kapsamlı bir şekilde incelenen beslenme düzenlerinde bulunur” diye ekledi.

Balık, örneğin Akdeniz diyetinde ve İskandinav diyetinde merkezi bir role sahiptir.

Kirkpatrick’e göre mevcut yönergeler, çocuklar ve yetişkinler için haftada en az yaklaşık 2 ila 2,5 porsiyon deniz ürünü yemeyi gerektiriyor.

Hamile veya emziren kişiler haftada en az 3 porsiyon yemelidir.

Atlantik Diyeti Akdeniz’in en büyük rakibi mi?
Akdeniz Diyeti Alzheimer etkilerini hafifletiyor