Diyabet, vücudun birçok bölgesinde olduğu gibi ellerde de çeşitli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzun süre yüksek kan şekeri seviyelerine maruz kalan bireylerde, el eklemlerinde sertleşme, ağrı, his kaybı ve hareket kısıtlılığı gelişebilir. Uzmanlar, bu durumları “diyabetik el sendromu” adı altında topluyor.
Diyabetik Sert El Sendromu (Stiff Hand Syndrome)
Tıbbi adıyla diabetik cheiroarthropathy, ellerde sertlik, ağrı ve hareket kaybına neden olan bir durumdur. Başlangıçta ağrısız ilerleyebilir ancak zamanla parmaklar ve bilekte ciddi hareket kısıtlılığı oluşturabilir. Eller bükülerek sabit bir pozisyona gelebilir. Hastalık ilerledikçe ciltte kalınlaşma ve mumsu bir görünüm ortaya çıkabilir. Diyabet süresi uzadıkça ve kan şekeri kontrolü sağlanamadıkça risk artar.
Karpal Tünel Sendromu
Diyabet hastalarında sık görülen bir diğer el rahatsızlığı ise karpal tünel sendromudur. Median sinirin sıkışması sonucu elde uyuşma, karıncalanma ve ağrı meydana gelir. Genellikle geceleri şiddetlenen bu durum, elin gücünü kaybetmesine ve parmakların şişerek işlevsiz hale gelmesine yol açabilir. Özellikle tip 1 diyabet hastalarında daha yaygındır. Tedavide el bileğini dinlendirmek, bileklik kullanmak ve gerekirse cerrahi müdahale önerilir.
Tetik Parmak (Trigger Finger)
Parmakların bükülerek kilitlenmesi ve yerine otururken ağrılı bir şekilde “tıklama” sesi çıkarmasıyla bilinen tetik parmak hastalığı, diyabet hastalarında 5 kat daha fazla görülür. En sık yüzük parmağı ve başparmak etkilenir. Parmak tendonlarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bu durum, hareket kabiliyetini kısıtlayabilir. Dinlenme, fizik tedavi ve steroid enjeksiyonları tedavide kullanılabilir.
Dupuytren Kontraktürü
Elleri etkileyen bir başka rahatsızlık ise Dupuytren kontraktürüdür. Avuç içindeki bağ dokularının kalınlaşması sonucu parmaklar avuç içine doğru kıvrılır ve düzeltilmesi zor hale gelir. Bu hastalık, diyabet hastalarında 2 kat daha fazla görülür. Avuç içinde sertleşmeler, ilerleyen aşamalarda kalıcı şekil bozukluklarına neden olabilir. Erken dönemde fizik tedavi ve enjeksiyonlar faydalı olabilirken, ileri aşamalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Diyabetik Nöropati
Yüksek kan şekeri seviyeleri diyabetik nöropatiye yol açarak ellerde uyuşma, yanma hissi ve kas zayıflığı oluşturabilir. Zamanla el becerilerini kaybettiren bu durum, günlük aktiviteleri zorlaştırır. Diyabetik nöropati tedavisinde kan şekeri kontrolü, sinirleri koruyucu ilaçlar ve fizik tedavi yöntemleri önerilir.
Tedavi ve Önlemler
Bu el rahatsızlıklarının çoğu, diyabetin iyi yönetilmesiyle önlenebilir veya ilerlemesi yavaşlatılabilir. Kan şekeri seviyesini kontrol altında tutmak, düzenli egzersiz yapmak ve elleri zorlayan tekrarlayan hareketlerden kaçınmak önemlidir. Ayrıca, erken teşhis edilen vakalarda fizik tedavi ve ilaç tedavileri ile hareket kabiliyeti korunabilir.
Diyabet hastalarının, ellerinde uyuşma, sertlik veya hareket kısıtlılığı hissettiklerinde bir uzmana danışmaları önemlidir. Erken müdahale ile bu rahatsızlıkların ilerlemesi önlenebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
