Covid-19 pandemisi gündemdeki yerini kaybetse de varyantlar halen hayatımızda. ABD ve Kanada’da etkili olan flirt varyantının kısa süre içinde Türkiye’de de tespit edilebileceği uzmanlarca belirtiliyor. Peki, nedir bu flirt varyantı?
Flirt varyantı nedir?
Bu terim, bağımsız olarak aynı mutasyon setini almış gibi görünen, KP.2, JN.1.7 ve KP veya JN ile başlayan diğer varyantlar dahil olmak üzere farklı varyantlardan oluşan bütün bir aileyi tanımlamak için kullanılan terimdir. Buna yakınsak evrim denir. SARS-CoV-2 gibi virüsler sıklıkla mutasyona uğrar ve antikorlar tarafından tanınmayacak şekilde mutasyona uğradıklarında bu genellikle enfekte etmek istedikleri hücrelere bağlanma yeteneklerini zayıflatır. Daha sonra bu bağlanma yeteneğini geliştiren mutasyonların ortaya çıktığını görüyoruz. Bu, SARS-CoV-2’de defalarca gördüğümüz bir döngü. Bu farklı varyantların aynı mutasyonları alması, virologlara bu mutasyon kombinasyonunun virüsün bu hedeflere en verimli şekilde ulaşmasına yardımcı olduğunu gösteriyor.
Flirt türleri nereden geldi?
Kimse FLiRT varyantlarının ilk olarak nerede ortaya çıktığını tam olarak bilmiyor. Bunlar ilk olarak ABD’de atık sularda, kişilerde semptomlar olmasa bile bir toplulukta dolaşan SARS-CoV-2 izlerini tespit etmek için kanalizasyonu test eden CDC tarafından tespit edildi. (Veriler, bir toplulukta enfeksiyon seviyelerinin artabileceği veya azalabileceğine dair bir erken uyarı olarak kullanılabilir.) FLiRT türleri o zamandan beri Kanada ve Birleşik Krallık da dahil olmak üzere başka birçok ülkede de tanımlandı.
Flirt suşlarının nasıl ortaya çıktığını daha iyi anlamak için SARS-CoV-2 virüsünün zaman içinde nasıl değiştiğini, genetik kodunda mutasyonlar ortaya çıktıkça yeni varyantların oluştuğunu görmek yardımcı olabilir. Omicron, 2021’de ABD’de yaygınlaşan ve kendi alt değişkenlerini üretmeye başlayan SARS-CoV-2’nin bir çeşidiydi. Bunlardan biri, Eylül 2023’te tanımlanan ve kış aylarında ülke geneline yayılan JN.1’di. Bu durum, Kovid-19 nedeniyle hastaneye kaldırılan vakalarda artışa yol açtı. JN.1’in aynı zamanda torunları da vardır; FLiRT alt değişkenleri, JN.1.11.1 adı verilen alt değişkenlerin yan ürünleridir.
Covid-19 sonrası pıhtılaşma riskine karşı Nattokinaz tavsiyesi
Flirt varyantı belirtileri nelerdir?
Coronavirüse yakalanan çoğu insan, semptomlarına hangi varyantın neden olduğunu asla bilemeyecek. Kovid-19 enfeksiyonunun belirtileri arasında burun akıntısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı, ateş, öksürük ve vücut ağrıları yer alıyor. Bazı kişilerde nefes darlığı gibi daha ciddi semptomlar görülebilir. Kovid-19 aynı zamanda kalp yetmezliği gibi altta yatan rahatsızlıkları da kötüleştirebilir.
Bu semptomların hiçbiri flirt varyantına özgü değil ve şu ana kadar onu diğer koronavirüs enfeksiyonlarından ayıran benzersiz semptomlarla ilişkili olduğu bildirilmedi. Birçok kişide Kovid-19 semptomlarını grip veya soğuk algınlığı gibi diğer viral enfeksiyonlardan ayırmanın zor olabileceğini unutmamak önemlidir.
Flirt çeşitleri daha mı bulaşıcı yoksa daha ciddi hastalıklara neden olma olasılığı daha mı yüksek?
New York Oceanside’daki Mount Sinai Güney Nassau Hastanesi bulaşıcı hastalıklar şefi ve Amerika Bulaşıcı Hastalıklar Derneği sözcüsü Dr. Aaron Glatt, elde ettiği verilere dayanarak hastalıklarda veya hastaneye yatışlarda artış olduğuna dair bir kanıt görmediğini söyledi.
Şevket Özkaya: Bu yaza damgasını vuracağını düşünüyoruz
Covid-19’un ‘flirt(flört)’ varyantı olarak kayıtlara geçen bu yeni türüyle ilgili Göğüs Hastalık Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya önemli açıklamalarda bulundu. Son günlerde özellikle Amerika’dan bildirilen Covid-19’un yeni varyantının Avrupa’ya doğru yayıldığını ifade eden Şevket Özkaya, “Neredeyse 3’te 1 vakanın bu yeni virüs mutandı ile enfekte olduğunu biliyoruz. Bu virüs mutandı ‘omicron’ ailesinin yeni mutandı. Geçirdiği mutasyonlardan aldıkları isimlerin baş harfini koyarak yeni bir mutant virüs ortaya çıktı. Bunun adı da flirt. Ülkemizde henüz tespit edilmedi. Avrupa’da ve Amerika’da başlayan bu salgın ülkemize er geç gelecek diye biliyoruz. Amerika ve Avrupa bu konuda biraz daha rahatlar çünkü onlar yaz aylarında açık havada oldukları için bunun çok yayılacağını düşünmüyorlar. Bizim ülkemiz coğrafi konum olarak biraz farklı. Yaz ayları gelmesiyle yurt dışı tatilleri başlayacak. Tatilden sonra, hacdan gelen vatandaşlarımızla birlikte yaz aylarının getirdiği düğün ve bayram gibi toplu aktiviteler nedeniyle ülkemizde yayılacağını biliyoruz” diye konuştu.
Kanser hastaları için tehlikeli
Flirt varyantının Türkiye’de en sık kalan omicron ailesinin bir varyantı olduğuna dikkat çeken Özkaya, “Virüsü de hastalığı da tedavisini de biliyoruz. Test yapmaya gerek yok. Elbet ülkemize de bu varyant gelecek. Flirt insanlarda uzamış şikayetlere neden oluyor. Bir gün iyisiniz, bir gün kötüsünüz. Bir gün çok iyi kalkıyorsunuz, bir gün eklem ağrıları, halsizliğiniz başlıyor. Öksürüğünüz bir türlü geçmiyor. Tam adına uygun bir şekilde flört eder gibi dalgalanmalarla seyrediyor. Son günlerde özellikle Covid-19’un ilk başında gördüğümüz vakalar gelmeye başladı. İlk başlarda akciğer tutulumlar çok görüyorduk. 2024 yılı başından itibaren neredeyse hiç akciğer tutulumu görmemiştik ama bu son günlerde vakalar gelmeye başladı. Özellikle kanser hastaları risk altındadır. Kemoterapi alan, vücut direnci düşük kişiler akciğer tutulumu ile geliyorlar. Özellikle yurt dışı tatilinden ve hacdan dönen kişilerin yaşlı ve vücut direnci düşük kişilerle bir araya gelmesini önermiyoruz” şeklinde konuştu.
Kanser hastası bir kişinin akciğerleri üzerinde örnek veren Özkaya, “60 yaşının üstünde olduğu ve kemoterapi aldığı için virüsün kolayca ciğerlere indiğini görüyoruz. Bu yaza damgasını vuracak yeni virüsün bu olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Yeni bir çalışma, akut Covid19 sırasında demir seviyelerindeki bozulma ile uzun Covid-19 arasında güçlü bir bağlantı buldu.
National Türk öneriyor: DSÖ, Covid-19’un insanlardan hayvanlara bulaşma ihtimalini doğruladı
