Kadınlarda hormon bozuklukları veya hormonal dengesizlikler, üreme sağlığını etkileyebileceği gibi fiziksel, duygusal ve zihinsel sorunlara da neden olabilir.

Hormonlar; dokuların, organların ve sistemlerin görevlerini yapmasını sağlayan unsurlardır. Ayrıca vücut içi dengenin sağlanmasında da rolleri vardır. Endokrin sisteminin üreterek salgıladığı hormonlar, belli bir aralıkta (seviyede) olmalıdır. Aksi takdirde vücudun işleyişinde bozulmalar meydana gelecek ve vücut sağlığı riske girecektir.

Kadınlarda Hormonal Dengesizlik Nedir?

Hormonal dengesizlik, endokrin sisteminin ürettiği ve kan dolaşımıyla dokulara ilettiği hormonların, olması gereken seviyenin üzerinde veya altında olmasıdır.

Buradaki düzensizliğin kalıcı olması, büyük bir risktir. Seviyesinde dengesizlik olan hormonun işlevine göre farklı rahatsızlıklar görülebilir.

Hormonlar, kadın sağlığında çok önemli bir yere sahiptir. Progesteron, östrojen, luteinize edici hormon (LH) ve folikül uyarıcı hormon (FSH) kadın üreme sağlığı ile ilgilidir.

Ayrıca tiroit bezi tarafından salgılanan TSH hormonunun da yine üreme sisteminin işlevinde rol aldığı bilinmektedir. Bahsedilen hormonların seviyelerindeki anormal ve kalıcı değişim, hormonal dengesizlik ya da hormon bozukluğu olarak kabul edilir.

Kadınlarda Görülen Hormon Dengesizlikleri

Hormon dengesizlikleri, kadınlarda ve erkeklerde genel itibariyle benzerdir. Yalnızca üreme sistemini ilgilendiren durumlarda kadın ve erkekler ayrılır. Kadınlarda görülen hormon dengesizlikleri denildiğinde de, esasında üreme sistemiyle ilgili olan bozukluklar anlatılmak istenir. Bu tür bozukluklardan bazıları şu şekildedir:

Östrojen Bozukluğu
Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen, kişinin kadınlık özellikleri kazanmasını sağlar. Bu hormonun seviyesindeki normal olmayan değişimler; vajina ve rahim içi problemlere neden olur. Yumurtlamanın sağlıklı gerçekleşmemesinden cinsel ilişkiden zevk alamamaya kadar farklı problemlerin yaşanmasına yol açabilir.

Progesteron Bozukluğu
Progesteron, rahimin gebelik içi hazırlanmasından sorumlu olan hormondur. Yumurtalıkların salgıladığı bu hormon, gebelik oluşmaması durumunda düşer ve böylece adet döngüsü başlar. Progesteron bozukluğu nedeniyle rahimin işleyişi bozulur, gebe kalmak zorlaşır.

FSH Bozukluğu
Folikül stimüle edici ya da folikül uyarıcı hormon olarak bilinen FSH, yumurtalık rezervlerini düzenleme ve yumurta üretimini kontrol etme süreçlerinde rol alır. FSH dengesizliğinde yumurtalık rezervlerinde ve yumurta üretiminde bozulmalar meydana gelebilir. Ayrıca kadının erken menopoza girmesine dahi yol açabilir.

Bunların haricinde prolaktin, androjen ve LH hormonlarının seviyelerinde dengesizlikler görülebilir.

Kadınlarda Hormonal Dengesizliğin Nedenleri

Endokrin sistemi içerisinde yer alan bezler, sağlıklı bir şekilde kadınlarda kısırlığa yol açılmamaması için hormonları salgılarken, oluşan yeni durumlar nedeniyle görevlerini doğru olarak yapamamaya başlar. Bu duruma neden olan farklı unsurlar vardır. Bunlardan öne çıkanlar şu şekildedir:

Menopoz / Perimenopoz
Menopoz ve perimenopoz, kadın yaşamının doğal bir parçasıdır. Ergenlikle birlikte doğurganlık özelliği kazanan kadın, bu dönemlerle birlikte doğurganlığını kaybeder. Hormonlar, menopoz ve perimenopoz sürecinde aktif olarak rol alırlar.

Menopoz ve perimenopozda, yumurtalıklar LH ve FSH hormonlarına daha az duyarlı hale gelmeye başlar. Söz konusu duruma bağlı olarak progesteron ve östrojen seviyeleri düşer.

PCOS (Polikistik Over Sendromu)
PCOS (polikistik over sendromu); yumurtalıklarda olgunlaşmamış ve yumurtlamayı tetikleyecek kadar büyümemiş çok sayıda yumurta olmasıdır. PCOS nedeniyle progesteron seviyesi anormal olarak düşerken, testosteron seviyesi ise artar. PCOS kaynaklı, farklı sorunlar da ortaya çıkabilir.

Yaşam Tarzı
Hormonlar, yaşam tarzından ve stres seviyesinden çok fazla etkilenir. Sürekli yüksek strese maruz kalmak, birçok hastalığın olduğu gibi hormonal bozukluk ve dengesizliğin de nedenidir. Ayrıca hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları da önemli etkenlerdir.

Aşırı kilo ve düzensiz beslenmenin bu noktada önemli bir etken olduğu, hemen herkes tarafından bilinir. Ancak buna ek olarak aşırı egzersiz ve yetersiz kalori alımı da hormon dengesizliğine yol açabilir. Enerji eksikliği klinik sendromu (RED-S) olarak isimlendirilen bu durum nedeniyle hormon seviyelerinde bozulmalar meydana geldiği bildirilmiştir.

Hastalıklar
Endokrin sisteminin hasar alması ve bu sistemi etkileyen hastalıklar, bir diğer hormonal dengesizlik nedeni olarak dikkat çeker. Hastalıkların etkilerine bağlı olarak endokrin sistemi doğru olarak çalışamaz ve bunun sonucunda hormon bozuklukları ortaya çıkar.

Kadınlarda Hormonal Dengesizlik Belirtileri

Kadınlarda hormonal dengesizlik belirtileri, hormona ve neden bağlı olarak farklılık gösterir. Hormon bozukluğu yaşayan herkeste aynı belirtilerin görülmesini beklemek, doğru değildir. Ancak bazı belirtiler daha yaygındır ve daha fazla kişide görülür. Yaygın olan hormonal dengesizlik işaretleri şu şekildedir:

• Düzensiz adet görme veya adet görmeme
• Depresyon
• Akne
• Kuru cilt
• Saç dökülmesi
• Kalp çarpıntısı
• Soğuğa ve sıcağa aşırı hassasiyet
• Yağlı cilt
• Yorgunluk
• Aşırı terleme
• Kaslarda ağrı ve kramplar
• Sindirim sistemi problemleri
• Göz kuruluğu
• Gebe kalamama
• Vajinal kuruluk
• Odaklanmada zorluk
• Göğüslerde hassasiyet

Kadınlarda Hormon Dengesizliği Tedavisi

Kadınlarda hormon dengesizliği tedavisi için öncelikle teşhisin doğru konulması gerekir. Kadın hormon testi ile kandaki hormon seviyeleri tek tek incelenmeli ve anormal seviyede olan hormon/hormonlar belirlenmelidir.

Hormon seviyesindeki anormal durum belirlendikten sonra bu durumun nedenleri araştırılmalıdır. Altta yatan nedene bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri uygulanır. Örneğin; sorunun kaynağı yaşam tarzına bağlı alışkanlıklar ise bunların düzeltilmesi yoluna gidilir. Menopoz veya bir hastalığa bağlı olarak hormonal dengesizlik söz konusuysa, hormon tedavisi uygulanır.

Bu türden olumsuzluklar yaşamamak ve sorunların erken farkına varmak için sizlere sunmuş olduğumuz kadın hormon testi hizmetimizden yararlanabilir ve hormonlarınızı yakından takip edebilirsiniz.

Gemini Kan Toplama Kiti ile laboratuvara gitmeden, eviniz konfor ve mahremiyetinde hormon testlerinizi yaptırabilirsiniz.

Polikistik Over Sendromu Nedir?