Bir kişinin magnezyum seviyesi çok düştüğünde hipomagnezemi denilen magnezyum eksikliği durumu oluşur. Peki magnezyum eksikliği belirtileri nelerdir?
Magnezyum eksikliği, böbreklerde, besin emiliminde veya diyette bir sorun sonrası ortaya çıkabilir. Semptomları sınırlamak için kişinin magnezyumunu yenilemesi ve düşük magnezyumun nedenini tedavi etmesi gerekir.
Magnezyum eksikliği nedir?
Magnezyum önemli bir mineral ve besindir. Doktorlar hipomagnezemiyi (magnezyum eksikliği), kan serumu magnezyum seviyesinin litre başına 0,75 milimolden (mmol/l) az olması olarak tanımlar.
Bunu kan testi kullanarak ölçebilirler.
Hipomagnezemi her zaman semptomlara neden olmaz, ancak bazı erken dönem semptomlar arasında kas seğirmesi, uyuşukluk ve karıncalanma sayılabilir.
Tedavi edilmezse hipomagnezemi sağlık sorunlarına neden olabilir ve vücudun kalsiyum ve potasyum seviyelerini azaltabilir.
Bu yazıda hangi faktörlerin magnezyum eksikliğine neden olabileceğine yakından bakacağız. Ayrıca magnezyum eksikliğinin vücut üzerindeki etkilerini ve tedavi yöntemlerine de değineceğiz.
Hipomagnezemi nedir?
Hipomagnezemi, magnezyum eksikliğinin tıbbi adıdır.
Magnezyum vücudun 300’den fazla enzim reaksiyonunda rol oynar. Aşağıdakilere önemli ölçüde katkıda bulunur:
- Kas ve sinir sağlığı
- Tansiyonun düzenlenmesi
- Vücut hücrelerinde enerji üretimi
- DNA ve RNA sentezi
Ancak vücut magnezyum üretemediğinden kişinin onu beslenme veya takviye yoluyla alması gerekir.
Yeterli miktarda alınmazsa veya altta yatan bir sağlık sorunu bu besin maddesinin emilimini veya kullanımını etkiliyorsa kişide hipomagnezemi gelişebilir.
Toplumun yaklaşık yarısı diyetlerinden yeterli miktarda magnezyum alamıyor. Bununla birlikte, düşük magnezyum alımının sağlıklı insanlarda semptomlara neden olması nispeten nadirdir.
Bir kişinin seviyeleri düşük ancak eksiklik oluşturacak kadar düşük değilse buna “magnezyum yetersizliği” denir.
Hipomagnezemi – Magnezyum eksikliği belirtileri
Hafif hipomagnezemisi olan kişilerde hiçbir belirti görülmeyebilir. Bazı belirtiler ise şunlardır;
- Özellikle yüz kaslarında seğirmeler
- Zayıflık ve bitkinlik
- Mide bulantısı ve kusma
- Kişilik değişiklikleri
- Titreme
- Çok belirgin refleksler
- Kabızlık
Daha ciddi bir magnezyum eksikliği aşağıdakilere neden olabilir:
- Kas kasılmaları
- Nöbetler
- Kalbin ritmindeki değişiklikler
2019 yılında yapılan bir incelemede araştırmacılar, düşük kan magnezyumunun kardiyovasküler hastalık ve atriyal fibrilasyon riskini artırabileceğini, bu hastalığın üst kalp odacıklarının atarken koordinasyonsuz hale gelmesine neden olabileceğini belirtti.
Hipomagnezemi nedenleri
Gerçek bir magnezyum eksikliği genellikle sağlıklı olan kişilerde gelişmez.
Bunun nedeni, böbreklerin bu mineralin ne kadarının idrarla atılacağını kontrol edebilmesidir.
Vücutta yeterli magnezyum yoksa, böbrekler vücutta bulunan magnezyumdan kurtulmayı durdurabilir ve bu da seviyelerin dengelenmesine yardımcı olabilir.
Bir kişi aşağıdaki durumlarda hipomagnezemi geliştirebilir:
- Diyetlerinden sürekli olarak çok az magnezyum alırlarsa
- Böbrekleri çok fazla magnezyum salgılarsa
- Besin emilimini etkileyen başka bir tıbbi durumları varsa
Bazı gruplarda daha hafif bir durum olan magnezyum eksikliği riski vardır. Bu, aşağıdakilerden etkilenen kişileri içerir:
Yetersiz beslenme: Açlık, anoreksi, bulimia veya herhangi bir nedenden dolayı sık sık kusma, magnezyum eksikliğine neden olabilir.
Sindirim hastalıkları: Crohn hastalığı, çölyak hastalığı veya bölgesel enterit gibi rahatsızlıkları olan kişiler, magnezyumun bağırsak yoluyla emilmesinde zorluk yaşayabilir.
Bir kişinin ince bağırsağı bypass etmek için ameliyat olması durumunda bu da magnezyum kaybına yol açabilir.
İshal: Kronik ishal, elektrolit dengesizliğine yol açabilir. İshale neden olan gastrointestinal rahatsızlıkları olan kişilerde hipomagnezemi riski daha yüksektir.
Aşırı alkol: Aşırı alkol tüketimi elektrolitlerde veya besinlerde dengesizliklere yol açabilir ve vücudun normalden daha fazla magnezyum salmasına neden olabilir.
Emzirme veya hamilelik: Her ikisi de magnezyum ihtiyacını artırır. Hamilelik sırasında bir yetişkinin magnezyum ihtiyacının günde 310-320 miligramdan (mg) 350-360 mg’a çıkması gerekir. Hamile bir genç için bu gereksinim günlük 400 mg’a kadardır.
Yaş: Zamanla magnezyumun emilimi daha zor hale gelir ve bu da yaşlı yetişkinleri magnezyum yetersizliği riskiyle karşı karşıya bırakır.
Diyabet: Bir kişinin tip 2 diyabeti veya insülin direnci varsa, böbreklerdeki yüksek glikoz seviyeleri vücudun daha fazla magnezyum atmasına neden olabilir.
Diyabetik ketoasidoz, diyabetin hayatı tehdit eden bir komplikasyonudur ve magnezyum düzeylerini de azaltabilir.
Organ yetmezliği: Özellikle böbreklerdeki organ yetmezliği vücudun çok fazla magnezyum atmasına neden olabilir.
Bazı ilaçları alan kişiler de büyük miktarda magnezyum kaybedebilir. Bu ilaçlar şunlardır:
- Bazı antifungal ilaçlar
- Diüretikler
- Protonlar Inhibitörleri pompalar
- Kemoterapi ilacı sisplatin
Bazı tiroid hormonlarının alınması da benzer bir etkiye sahip olabilir.
Hipomagnezemi teşhisi
Vücut, yarısından fazlası kemiklerde bulunan yaklaşık 25 gram magnezyum içerir. Magnezyum yumuşak dokularda da bol miktarda bulunur.
Vücuttaki magnezyumun %1’den azı kanın sıvı bileşeni olan serumda bulunur.
Kandaki normal serum magnezyum seviyeleri 0,75 ila 0,95 mmol/l arasında değişir. Doktorlar, bir kişinin serum magnezyum düzeyi 0,75 mmol/l’nin altında olduğunda hipomagnezemi tanısı koyar.
Bir kan testi tanıyı doğrulayabilir. Görünür bir neden yoksa doktor, kişinin böbreklerinden mi yoksa sindirim sisteminden mi magnezyum kaybettiğini öğrenebilir.
Kişinin idrarındaki magnezyum miktarını 24 saat boyunca ölçebilirler.
Magnezyum eksikliği Hipomagnezemi tedavisi
Doktorlar düşük magnezyum düzeylerini duruma bağlı olarak farklı şekillerde tedavi ederler.
Hafif vakalar: Başka sağlık sorunu olmayan kişilerde hafif magnezyum eksikliği için doktor diyetten daha fazla magnezyum alınmasını önerebilir.
Magnezyum hangi gıdalarda var? 8 süper besin
Magnezyum açısından zengin gıdalar yemek bir seçenek değilse veya yardımcı olmuyorsa doktor magnezyum takviyesi önerebilir.
Ancak böbrek rahatsızlığı olan herkesin bunları dikkatli kullanması gerekir.
Böbrekler iyi çalışmıyorsa, fazla miktardaki magnezyumu normal oranda atamayabilirler ve bu da tam tersi soruna, yani hipermagnezemiye yol açabilir. Bu, vücutta çok fazla magnezyum bulunduğu zamandır.
Kişide daha belirgin hipomagnezemi varsa, doktor belirli bir süre boyunca yüksek dozda magnezyum vererek bunu tedavi edebilir.
Örneğin, birisi hastanede bu durumu geliştirirse, doktor seviyeleri hızlı bir şekilde eski haline getirmek için 15 dakika içinde 1-2 g magnezyum uygulayabilir.
Doktorlar bunu yalnızca böbrek fonksiyonları iyi olan ve durumu stabil olan kişiler için yapabilirler.
Bir kişinin magnezyum düzeyleri sürekli olarak düşükse altta yatan nedenin de tedavi edilmesi gerekir.
Örneğin, böbrekler çok fazla magnezyum kaybediyorsa doktor, potasyum ve magnezyumu korurken idrar çıkışını artıran bir diüretik olan amilorid önerebilir.
Eksikliğin şiddetli olması durumunda doktor, magnezyumun kas veya damara enjekte edilmesini önerebilir. Devam eden izleme, tedavinin işe yarayıp yaramadığını belirleyebilir.
Magnezyum türleri neler?
Kimler magnezyum ve B6 vitaminini birlikte kullanabilir?
