Parmaklar neden uyuşur?
Parmak uyuşması sinir sıkışmasından şeker hastalığına kadar pek çok nedene bağlı, felç gibi daha ciddi durumların da işareti olabilir.
Parmak uyuşması, parmaklarınızda kısmi veya tam bir his kaybıdır ve nispeten yaygındır. Peki parmaklar neden uyuşur?
Örneğin, farkında olmadan bir sinire baskı uyguladığınız için eliniz “uykuya dalabilir”. Pozisyon değiştirdiğinizde bu his genellikle ortadan kalkacaktır.
Bununla birlikte, geçmeyen veya yavaş yavaş kötüleşen parmak uyuşması, tıbbi tedavi gerektirebilecek altta yatan bir sağlık durumunun işareti olabilir.
Parmak uyuşması nedenleri nelerdir?
Vücudunuzdaki sinirler, beyninize mesaj iletmekten sorumludur. Bu sinirlerin sıkışması, hasar görmesi veya tahriş olması durumunda uyuşma meydana gelebilir.
Karpal tünel sendromu parmakların uyuşmasına neden olabilir. Karpal tünel sendromu tipik olarak aşağıdaki gibi belirtilere neden olur:
- Başparmak, işaret parmağı ve orta parmaklarda uyuşma
- Karıncalanma
- Yanma hissi
- Ağrı
Kolunuzdaki medyan sinirin bilekte sıkışması, el aletleri kullanmak veya klavyede yazmak gibi tekrarlayan hareketler nedeniyle meydana gelir. Semptomlar genellikle geceleri daha kötüdür.
Servikal radikülopati: Sinir sıkışması olarak da bilinen servikal radikülopati, boynunuzda omurganızın üst kısmındaki bir sinirin sıkışmasıdır. Bu, ellerinize yayılan uyuşukluk, karıncalanmaya neden olabilir.
Boynunuzdaki sinir sıkışmasının en yaygın iki nedeni yaşlandıkça kemik dejenerasyonu ve bel fıtığıdır.
Diyabet: Diyabetik nöropati adı verilen bir durum, ayaklarda ve ellerde sinir hasarına yol açabilir. Diyabetli kişilerin %50’ye kadarında bu durum görülebilir.
Uyuşma, ağrı veya güçsüzlük genellikle ilk olarak ayaklarda ve bacaklarda fark edilir ancak elleri ve kolları da etkileyebilir.
Raynaud fenomeni: Raynaud fenomeni, parmaklarınızdaki küçük arterlerin spazmı veya daralması sonucu uyuşukluğa neden olur. Bu dolaşımınızı etkiler ve ellerdeki sinirlere giden oksijeni azaltır.
Bu duruma soğuk hava ve duygusal sıkıntı neden olabilir. Etkilenen parmaklar bir bölüm sırasında soluk veya mavimsi görünebilir. Bu birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir.
Romatizmal eklem iltihabı: Romatoid artrit (RA), eklemlerde şişme, hassasiyet ve ağrıya neden olan otoimmün bir hastalıktır. Bu durum aynı zamanda ellerde karıncalanma, uyuşma ve yanmaya da yol açabilir. Genellikle vücudun her iki tarafı da etkilenir.
Ulnar sinir sıkışması: Ulnar sinir sıkışması, kolun küçük parmağının yanından aşağı doğru uzanan ulnar siniri etkiler. Sinir genellikle dirsekte sıkışır ve uyuşukluğun serçe parmağınıza ve yüzük parmaklarınıza yayılmasına neden olur. Bu durum kübital tünel sendromu olarak da bilinir.
Dirseğinizin iç kısmında bir ağrı fark edebilirsiniz.
Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar da parmak uyuşmasına neden olabilir:
- Lyme hastalığı
- Frengi
- HIV
- Hansen hastalığı olarak da bilinen cüzzam
Kan damarlarını veya sinirleri etkileyen durumlar
Kan damarlarınızı veya sinirlerinizi etkileyen bazı durumlar parmak uyuşması sebepleri arasındadır;
- Amiloidoz
- Guillain-Barré sendromu (GBS)
- Multipl skleroz (MS)
- Sjögren sendromu
- Fibromiyalji
- Torasik çıkış sendromu
- Felç
Parmak uyuşmasının diğer sebepleri;
Diğer bazı tıbbi durumlar, kan dolaşımını veya sinirlerinizi etkileyerek parmak uyuşmasına neden olabilir;
- Ganglion kisti
- B12 vitamini eksikliği
- Kemik kırıkları
- Kemoterapi ilaçları gibi ilaçların yan etkileri
Parmak uyuşması için ne zaman tıbbi yardım almalısınız?
Bazen karıncalanma ve uyuşukluk tıbbi bir acil durumun belirtileri olabilir. Bu, bir kişi felç geçirdiğinde, yani kan pıhtısının veya kanamanın beyni etkilediği durumlarda geçerlidir.
Siz veya çevrenizdeki biri aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsa derhal tıbbi yardım alın.
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Nefes almada zorluk
- Baş dönmesi
- Kolunuzda, yüzünüzde veya bacağınızda, özellikle de vücudunuzun yalnızca bir tarafında ani uyuşma veya güçsüzlük
- Bilinen bir nedeni olmayan şiddetli bir baş ağrısı
- Konuşma zorluğu
- Ani zayıflık (asteni) veya felç
- Bir veya her iki gözde görme zorluğu
Parmak uyuşukluğunuz düzenli olarak ortaya çıkıyorsa, günlük aktivitelerinizi etkiliyorsa, elinizde veya kolunuzda gözle görülür değişiklikler eşlik ediyorsa bir doktorla konuşmanız önemlidir.
Parmak uyuşması nasıl teşhis edilir?
Doktor, tıbbi geçmişinizi alıp kolunuzu, elinizi ve parmağınızı inceleyerek parmak uyuşukluğunuzu teşhis etmeye başlayacaktır. Ayrıca ortopedi doktoru veya nörolog gibi bir tıbbi uzmana görünmenizi de tavsiye edebilirler.
Parmak uyuşukluğunun nedenini belirlemek için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulursa doktor ek testler isteyebilir;
- Sinir fonksiyonunu değerlendirmek için elektrodiagnostik test
- Boyun, omuzlar, kollar, bilekler veya parmaklardaki kemiklerin yerinden çıkmış olabileceği alanları görmek için röntgen
- Bir sinirin sıkışıp sıkışmadığını görmek için MR veya ultrason
- Romatoid artrit veya B12 vitamini eksikliği gibi durumları değerlendirmek için kan testleri
Parmak uyuşması nasıl tedavi edilir?
Parmak uyuşmasının tedavisi, altta yatan neden ve belirtilerin şiddeti gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır.
Bazı tedavi seçenekleri:
- Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve ağrı kesiciler gibi reçetesiz satılan (OTC) ilaçlar
- Dirseğinizi veya bileğinizi sinir sıkışmasını azaltacak sabit bir pozisyonda tutmaya yardımcı olacak bir destek veya atel takmak
- Sıcak ve soğuk terapi
- Sinir sıkışmasını azaltmaya yardımcı olmak için obeziteniz varsa kilo vermek
- Kollarınızı, ellerinizi ve bileklerinizi esnetmek için genel veya özel egzersizler
- Steroid enjeksiyonları
Bu tedavilerin hiçbiri işe yaramazsa doktor cerrahi tedavi önerebilir. Bunlar hasarlı sinirleri çıkarmak, onarmak veya kemiklerin sinire baskı yapmasını durdurmak için kullanılabilir.
Parmak uyuşması önlenebilir mi? Aşırı kullanım yaralanmaları bazı türlerde parmak uyuşmasına neden olabilir. Bu, sinirleri tahriş edebilecek veya zarar verebilecek tekrarlayan hareketler yaptığınızda meydana gelir.
Tekrarlayan hareket yaralanmalarını önlemenin yolları şunlardır:
- Bir alet, klavye veya başka bir cihaz kullanırken iyi duruş ve form uygulamak
- Her 30 ila 60 dakikada bir aktivitenize ara vermek
- Gerginliği azaltmak için kullandığınız kasları germek
- Klavye için bilek desteği gibi ergonomik veya yardımcı cihazların kullanılması
Parmak uyuşması, genellikle tıbbi tedavi gerektirmeden kendi kendine kaybolan bir duygudur. Ancak bazen altta yatan bir sağlık sorununun işareti de olabilir.
Parmak uyuşukluğunuz evdeki tedavilerle geçmiyorsa bir sağlık uzmanıyla görüşün. Sebebini teşhis etmek ve sizin için uygun bir tedavi planı geliştirmek için bazı testler yapabilirler.