Kadınların pek çoğu Polikistik over sendromu yaşıyor. Bu sağlık sorununa sahip olanlar anne olup olamayacaklarını, hastalığın başka sonuçlara sebep olup olmayacağını merak ediyor. Pcos hakkında merak ettiklerinizi sizler için derledik…
PCOS nedir?
Polikistik over sendromu (PCOS), yumurtalıklarınızın aşırı hormon üretmesi sonucu ortaya çıkan hormonal bir dengesizliktir. PCOS’unuz varsa, yumurtalıklarınız androjen adı verilen alışılmadık derecede yüksek düzeyde hormon üretir. Bu üreme hormonlarınızın dengesizleşmesine neden olur.
PCOS’a ne sebep olur?
PCOS’un kesin sebebi bilinmemektedir. PCOS kadınların çoğunda insülin direnci vardır. Bu, vücudun insülini iyi kullanamadığı anlamına gelir. İnsülin seviyeleri vücutta birikir ve daha yüksek androjen seviyelerine neden olabilir. Obezite ayrıca insülin düzeylerini artırabilir ve PCOS semptomlarını daha da kötüleştirebilir. Ayrıca PCOS genetik özellik gösterebilir. Anneniz ya da büyükannenizde bu sorun varsa siz de muhtemelen risk altındasınızdır.
PCOS kaç yaşında başlar?
ergenlikten sonra herhangi bir zamanda PCOS’a yakalanabilirler. Çoğu kişiye 20’li veya 30’lu yaşlarında hamile kalmaya çalışırken teşhis konur.
PCOS belirtileri nelerdir?
Düzensiz adet döngüleri
Yüzde ve kollarda aşırı tüylenme
Akne
Obezite
Cildin koyulaşması
Cilt kuruluğu gibi başlıca sorunlar
Saçların dökülmesi, erkek tipi kellik
Kısırlık en temel belirtileridir.
PCOS’un bir tedavisi var mıdır?
PCOS teşhisi alan pek çok kişi bu sağlık sorununun tamamen iyileşip iyileşmeyeceğini merak ediyor. PCOS tamamen iyileşmez ancak yaşamınızda yapacağınız değişikliklerle hastalığınızı yönetebilirsiniz.
PCOS’lu kadınlar hamile kalabilir mi?
PCOS teşhisi alan pek çok kişi Hamile kalıp kalamayacaklarını merak ediyor. PCOS’lu kadınlar dünyaya sağlıklı bebekler getirebilir. Ancak bunun için bir dizi tedavi uygulanması gerekiyor.
Hamile kalmak isteyenlerde uygulanan tedaviler şöyle:
Yumurtlamayı tetikleyen ilaçlar (yumurta salımı): Başarılı bir hamilelik yumurtlamayla başlar. Bazı ilaçların PKOS’lu kişilerde yumurtlamayı tetiklediği kanıtlanmıştır. Klomifen ve letrozol ilaçları ağızdan alınırken, gonadotropinler enjeksiyonla verilir.
Cerrahi işlem: Cerrahi bir prosedür, yumurtalıklarınızdaki androjen hormonları üreten dokuyu çıkararak yumurtlamanın yeniden sağlanmasına yardımcı olabilir. Yeni ilaçların mevcut olması nedeniyle cerrahlar bu işlemi nadiren gerçekleştirir.
İn vitro fertilizasyon (IVF) : İlaç yumurtlamaya yardımcı olmadığında, PKOS’lu kişiler için bu bir seçenektir. Sağlayıcınız yumurtanızı rahminize aktarmadan önce laboratuarda partnerinizin spermiyle döller.
PCOS’un komplikasyonları nelerdir?
PCOS’lu kadınların bazı ciddi sağlık sorunları geliştirme olasılığı daha yüksektir. Bunlar arasında tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, kalp ve kan damarlarıyla ilgili sorunlar ve rahim kanseri yer alır. PKOS’lu kadınlar sıklıkla hamile kalma (doğurganlık) konusunda sorunlar yaşarlar.
PCOS nasıl yönetilir?
PCOS ile baş etmenin en iyi yollarından biri sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak, besleyici gıdalar tüketmek ve düzenli egzersiz yapmaktır. Yaşam tarzınızdaki bu değişiklikler hormon düzeylerini etkileyerek adet döngünüzü düzenleyebilir ve semptomlarınızı hafifletebilir.
Aşırı kıllanma veya sivilce özgüveninizi zedeliyorsa, kozmetik tedaviler veya bir dermatologla çalışmak faydalı olabilir.
Hamile kalmaya ve PCOS’a sahip olmaya çalışıyorsanız, yalnız olmadığınızı bilin. Neredeyse 10 kişiden 1’inde PCOS var. Eğer istediğiniz buysa, sağlık uzmanınız hamile kalmanıza yardımcı olmak için sizinle birlikte çalışacaktır.
PCOS’lu kadınlar nasıl beslenmeli, hangi sporları yapmalı?
Neleri kısıtlayacağınıza değil, diyetinize dahil edebileceğiniz gıdalara odaklanmayı deneyin
Düzenli, sağlıklı ve dengeli öğünleri hedefleyin
Yüksek lifli ve düşük glisemik indeksli karbonhidratların yanı sıra yulaf, müsli veya tam tahıllı ekmek gibi tam tahılları tercih edin
Et, balık, yumurta, süt ürünleri, fasulye, baklagiller, soya peyniri, fındık ve tohumlar gibi protein açısından zengin gıdaların yanı sıra zeytinyağı, fındık ve tohumlar, kolza tohumu yağı ve avokado gibi sağlıklı yağ kaynaklarını makul miktarlarda ekleyerek öğünlerinizi dengeleyin.
Yağlı balıkları ve deniz yosunu, alg, chia, keten tohumu ve ceviz gibi diğer bitki bazlı omega-3 yağ asitleri kaynaklarını dahil etmeye çalışın.
Mümkün olduğunca düşük glisemik indeksli seçeneklerini tercih ederek çeşitli meyve ve sebzeleri dahil edin
PKOS’ta kilo kaybı zor olabilir ancak semptomları iyileştirebilir
Keyif aldığınız egzersizi bulun ve düzenli olarak yapın
Dinlenme ve uykuyu önceliklendirin ve stresi en aza indirin
PKOS takviyesi olan bazı kişiler için faydalı olabilir. Bir takviyeye başlamadan önce besin takviyesini diyetisyeninizle veya doktorunuzla konuşun.
PKOS ile nasıl Kilo Verilir?
Kilo kaybı PKOS tedavisinde ilk basamaktır. Ancak PCOS aynı zamanda sağlıklı kilonun korunmasıyla ilgili metabolik fonksiyonları da bozarak kilo vermeyi zorlaştırır.
Standart bir PKOS diyeti yoktur. Araştırmalar, kilo vermenin, diyet bileşiminden bağımsız olarak PKOS semptomlarını iyileştirdiğini gösteriyor.
Yine de araştırmalar, bazı beslenme yaklaşımlarının PKOS’lu kişilerin kilo vermesini kolaylaştırdığını gösteriyor.Geleneksel olarak PKOS’lu kişilere düşük kalorili bir diyet izlemeleri belirtilir.
Düşük Glisemik İndeks Diyeti
Glisemik indeks, farklı gıdaların kan şekeri üzerindeki etkisini ölçen bir sınıflandırma sistemidir. Bu, glisemik yanıt olarak bilinir.
Şeker, ekmek, kek ve kurabiye gibi işlenmiş gıdalar yüksek GI’ye sahipken, rafine edilmemiş tahıllar, nişastalı olmayan sebzeler ve meyveler gibi tam gıdalar daha düşük bir GI’ye sahip olma eğilimindedir.
Çalışmalar, düşük GI diyetini takip etmenin PKOS’lu kişilerde kilo kaybını artırmaya, toplam vücut yağını azaltmaya ve bel çevresini küçültmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.
Yüksek Proteinli Diyetler
Protein açısından yüksek ve karbonhidrat açısından düşük diyetlerin, kalorileri kasıtlı olarak kısıtlamadan PCOS’ta kilo kaybını iyileştirdiği gösterilmiştir. Altı aylık bir çalışmada, yüksek proteinli bir diyet uygulayanlar, standart proteinli bir diyet uygulayanlara göre neredeyse 10 kilo daha fazla kaybettiler.
Akdeniz Diyeti
Akdeniz diyeti, bütün, işlenmemiş gıdaları tüketmeye odaklanır: sebzeler, meyveler, balık, deniz ürünleri, baklagiller, kuruyemişler, tam tahıllar ve zeytinyağı. Diyetin değiştirilmiş, düşük karbonhidratlı bir versiyonunun PKOS hastalarında kilo kaybını artırdığı gösterilmiştir.
Değiştirilmiş Akdeniz diyeti, karbonhidratları kalorinin %20’sinden, yani günde 100 gramdan fazla olmayacak şekilde sınırlandırır. Bir çalışma, bu diyet planının PKOS’lu kişilerin haftada en az yarım kilo kaybetmesine yardımcı olduğunu buldu.
Ketojenik Diyet
Ketojenik diyetler PKOS’lu kilo kaybı için en iyi seçeneğiniz olabilir. Keto, karbonhidratları toplam enerji alımının %5’i ile (günde 30 gramdan az karbonhidrat) sınırlandırır.
Araştırmalar keto diyetinin kilo kaybını desteklediğini, kan şekerini düşürdüğünü, karaciğer fonksiyonunu iyileştirdiğini ve adet döngülerini düzenlediğini gösteriyor. Bir çalışmada PKOS’lu kadınlar keto diyetiyle 12 hafta boyunca ortalama 20 kilo kaybettiler ve BMI’larını üç puandan fazla düşürdüler.
Antiinflamatuar Diyet
Antiinflamatuar diyet meyve, sebze, yağsız protein, kabuklu yemişler, tohumlar ve sağlıklı yağlara odaklanırken paketlenmiş gıdalardan, şekerli ve tuzlu gıdalardan ve işlenmiş kırmızı etlerden kaçınır.
Kuzey Amerika Tıp Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada , üç ay boyunca antiinflamatuar bir diyet uygulayan PKOS’lu kişiler vücut ağırlıklarının %7’sini kaybettiler ve kolesterol, kan basıncı ve inflamatuar belirteçlerde önemli iyileşmeler gösterdiler.
DASH Diyeti
Başka bir plan olan DASH diyeti tuz alımını azaltır ve kalp açısından sağlıklı gıdalara odaklanır. Bu, kalp hastalığı riskini azaltmak için popüler bir beslenme planıdır; bu da PKOS’lu kişiler için başka bir endişe kaynağıdır.
Hormon ve Metabolik Araştırma Dergisi’nde 2015 yılında yayınlanan bir araştırma, DASH diyetini takiben PKOS’lu aşırı kilolu hastaların standart diyet uygulayan hastalara kıyasla daha fazla karın yağı kaybettiğini ve insülin direncinde ve inflamatuar belirteçlerde önemli iyileşmeler gösterdiğini buldu.
National Türk öneriyor: Polikistik over sendromu kadınlar arasında yaygın bir sağlık sorunudur. PCOS tanısı alanlar ise hastalığın ne olduğunu, tedavi yöntemlerini merak ediyor.
