Stres kilo almaya sebep olabilir mi?
Günümüzde stres günlük yaşamın bir parçası haline geldi. Ancak kronik hale gelen stres başta kilo almak üzere pek çok sağlık sorununa sebep oluyor. İşte, stresin kilo alımı üzerinde etkieleri...
Kronik stres hormon üretimini tetikleyebilir, bu da sağlıksız veya aşırı yemeye yol açabilir. Bu ise da stresi daha da artırabilir…
Stresin kilo almaya yol açabileceği çeşitli yollar var. İnsanlar stresle başa çıkmanın ve kendilerini daha iyi hissetmenin bir yolu olarak yemek yiyebiliyor. Uzun süreli, kronik stres aynı zamanda iştahınızı artırabilecek ve dondurma, cips ve pizza gibi yüksek kalorili rahat yiyeceklere karşı istek duymanıza neden olabilecek hormonal değişikliklere de yol açabilir.
Buna karşılık, kısa süreli akut stres, beynin normal vücut fonksiyonlarından (yemek yeme gibi) acil bir zorlukla başa çıkmak için ihtiyaç duyulan organ sistemlerine kaynakları yönlendirmesiyle insanların iştahını kaybetmesine neden olma eğilimindedir.Kısa vadede adrenalin genellikle insanların daha az aç hissetmesini sağlar.ncak kronik stresle adrenalinin iştah üzerindeki etkileri azalır ve kortizol vücudu enerji depolarını yenilemeye zorlar. Bazı insanlarda bu durum kilo alımına neden olur.
Bu, akut stresin aşırı yemeye yol açamayacağı anlamına gelmez. Bir çalışmada , stresli durumlara maruz kalan kilolu gönüllülerin daha fazla tatlı ve atıştırmalık istediği ve aynı stresli durumlara maruz kalan normal kilolu deneklere kıyasla daha fazla karbonhidrat ve yağ yediği gözlemlenmiştir. Çalışmanın ortak yazarı ve Amsterdam’daki VU Üniversitesi Tıp Merkezi’nde araştırmacı olan Femke Rutters, PhD , “Stresin ödül ihtiyacını artırdığına ve bir kişinin stresli bir durumda aynı ödülü almak için daha fazla yiyeceğe ihtiyaç duyduğuna inanıyoruz. Kilolu kişiler genellikle yüksek kısıtlama ve yüksek disinhibisyona sahip olan kişilerdir” ifade etti.
Başka bir deyişle, fazla kilolu olmanın sizi kalori alımını kısıtlamaya ve stresli durumlarda veya beklenmedik bir şekilde yiyecek sunulduğunda pes etmeye yatkın hale getirebileceği belirtiliyor.
Stresli olduğunuzda canınız neden yemek çekiyor?
Kronik stresin metabolizma üzerinde neredeyse şeytani bir etkisi vardır. Kronik stres, beynimizin amigdala ve hipokampus gibi bölgelerdeki ödül sistemini etkileyebilir ve bu da yeme isteğini artırabilir.
The Cortisol Connection kitabının yazarı Shawn Talbott, stres etkenine tepki olarak kortizol salgılanmasının aynı zamanda vücudunuza göbek yağını depolamasını da söylediğini söylüyor . Bir inceleme , göbek yağının yalnızca kilo vermekle kalmayıp aynı zamanda kalp krizi riskinizi de artırdığını buldu.
Ayrıca başka bir çalışma , kadınlarda göbek yağı ile iskemik felç arasında bir bağlantı olduğunu ortaya çıkardı. Aynı zamanda diğer araştırmalara göre, kronik strese tepki olarak salınan hormonlar iskelet kası kaybına yol açabilir . Dr. Talbott, “Kas dokusu vücuttaki en büyük kalori yakıcıdır, dolayısıyla genel metabolizma düşer” diyor.
Araştırmalar, sosyal desteğin stres düzeylerini azaltmaya ve dolayısıyla kilo alma olasılığını azaltmaya yardımcı olabileceğini defalarca buldu. Bir çalışmada araştırmacılar , üniversitenin birinci sınıf öğrencilerinin çoğunun kilo alırken, üniversitenin başlangıcında sosyal desteği düşük olan öğrencilerin vücut kitle indeksinde (BMI) daha fazla artış olduğunu buldu .
BMI, boy ve kiloya dayalı vücut yağının bir ölçüsüdür ve Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü’ne göre daha yüksek miktarda vücut yağıyla ilişkili hastalık riskinin bir göstergesi olabilir .
Daha önce bahsedilen çalışmada daha güçlü sosyal desteğe sahip erkek öğrencilerin “stres yeme” ve kilo alma olasılıkları daha düşüktü. Stresli yeme, stresli deneyimler sırasında artan iştahı telafi etmek için ekstra kalori tüketmeyi ve yüksek stresli zamanlarda daha yüksek kalorili yiyecekler yeme olasılığını kapsar. Aynı bağlantının kadınlarda da gözlemlenip gözlemlenmediğini görmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır, ancak bu çalışma bir tane tespit etmemiştir.
Kendinizi daha iyi hissetmek için o karbonhidratlara ve yağlara ihtiyacınız yok. Başka bir çalışma, patlamış mısır veya badem gibi nispeten daha sağlıklı rahatlatıcı yiyecekler yemenin, dondurma gibi daha kalorili rahatlatıcı yiyecekler veya deneklerin “nötr” olarak kabul ettiği bir yiyecek kadar olumsuz bir ruh halini artırma olasılığının yüksek olduğunu buldu. Bir granola bar olarak, yemeği ne kadar sevdikleri ve ne kadar rahatlık sağladığını düşündükleri açısından.
Stres yönetiminde uyku ve egzersizin önemi nedir?
Çeşitli deneysel çalışmalarda kısa süreli uyku yoksunluğu, kalori alımının artmasına ve kilo alımına yol açmıştır.
Bunun nedeni, iştahı düzenleyen hormonlar leptin ve ghrelin’deki değişiklikler ve yüksek kalorili yiyeceklerin ve şekerle tatlandırılmış içeceklerin daha fazla tüketilmesi olabilir. Sistematik bir incelemeye göre egzersiz stres seviyelerini düşürmeye yardımcı oluyor ve kaygı semptomlarını azaltmaya yardımcı olabiliyor .
Ancak düzenli hareket etmenin faydaları bununla bitmiyor. Egzersiz, kalori yakmaya ve yağsız kas kütlesini artırmaya yardımcı olarak kilo üzerinde doğrudan etkiye sahip olabilir, bu da kilo kontrolüne yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz, stresle karşılaştığınızda fizyolojik dayanıklılığınızı artırmanıza yardımcı olabilir. Egzersiz, vücudunuzun gelecekteki fizyolojik stres etkenlerine karşı nasıl tepki vereceğini geliştiren stres tepki sisteminde faydalı adaptasyonlara yol açabilir, bu da vücudun psikolojik stres etkenleriyle başa çıkmada daha etkili olmasını sağlayabilir.
Düzenli egzersiz yapmak aynı zamanda stres etkenlerinden daha hızlı kurtulmanıza ve stres etkeninin ardından ortaya çıkan olumsuz duyguları azaltmanıza da yardımcı olabilir.
Ayrıca, düzenli fiziksel aktivite endorfin üretimini teşvik edebilir. Bunlar ruh halini yükseltebilen ve rahatlama hissi yaratabilen beyin kimyasallarıdır.
Hormonlar, uyku eksikliği, stres ve yeme alışkanlıklarının nasıl bağlantılı olduğuna gelince, bağlantılar çoktur.
Stres ve uyku döngüsel bir şekilde etkileşime girebilir. Yüksek stres uyku kalitesi ve süresi üzerinde olumsuz etkilere sahiptir ve kötü uyku stres seviyelerini olumsuz etkileyebilir. Uyku eksikliği genellikle stres düzensizliğine ve daha yüksek kortizol seviyeleri de dahil olmak üzere stres sistemlerinin aşırı aktivasyonuna katkıda bulunabilen kronik bir stres faktörü olarak düşünülür
Kortizol stres tepkilerinde rol oynayan ana hormonlardan biridir ve sizi savaş ya da kaç durumuna hazırlar. ştahınızı artırabilir ve yüksek kalorili rahatlatıcı yiyeceklere olan isteği tetikleyebilir. Stres hormonları ayrıca metabolizmanızı etkileyebilir ve özellikle karın çevresinde yağ depolanmasını teşvik edebilir.
Stres hayatımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Ama kronik hale gelen stres önemli sağlık sorunlarına sebep olabilir. İşte, stres ve insülin direnci arasındaki ilişki…
National Türk öneriyor: Safranın 6 faydası… Safran ekstresi ile gençleşin
