Parkinson hastalığı kişinin titreme, denge ve koordinasyon sorunlarına yol açabilir. Peki tai chi parkinson hastalarına umut olabilir mi?
Bilim insanları, fiziksel aktivitenin Parkinson hastalığını yavaşlatıp yavaşlatamayacağını veya hastalığın semptomlarını azaltıp azaltamayacağını araştırıyor.
Araştırmacılar yakın zamanda tai chi’nin hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve Parkinson hastalığı olan kişilerde zaman içinde gerekli olan ilaç dozlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini buldu.
Nörolojik bozukluk Parkinson hastalığı dünya çapında 10 milyondan fazla insanı etkiliyor.
Parkinson hastalığının ana semptomlarının çoğu hareket değişiklikleri ve sorunlarıyla ilgili. Bunlar arasında titreme, yürüyüş değişiklikleri, koordinasyon sorunları ve denge bozuklukları yer alır.
Önceki çalışmalar, fiziksel aktivitenin hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve hareketliliği uzatmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Çin’de yeni araştırma: Tai Chi Parkinson ilişkisi
Şimdi, Çin’in Şangay kentindeki Şangay Jiao Tong Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki Ruijin Hastanesi’nden araştırmacılar, Çin dövüş sanatı tai chi’nin Parkinson hastalığı olan kişilerde hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve gerekli ilaçların dozlarını zamanla azaltmaya yardımcı olabileceğini söylüyor.
Bu çalışma yakın zamanda Nöroloji Nöroşirurji ve Psikiyatri Dergisi’nde yayınlandı.
Parkinson için haftada iki kez Tai chi
Bu çalışma için Şangay Jiao Tong Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruijin Hastanesi Nöroloji Bölümü ve Nöroloji Enstitüsü’nde seçkin profesör ve baş araştırmacı olan Dr. Shengdi Chen ve meslektaşları, Parkinson hastalığı olan iki grup insanı 5 yıldan fazla bir süre izledi.
143 katılımcıdan oluşan bir grup, tekniklerini geliştirmek için haftada iki kez bir derste tai chi uyguladı.
187 katılımcıdan oluşan ikinci grup standart tıbbi bakımlarına devam etti ancak tai chi uygulamadı.
Gruplar rastgele seçilmedi ve Ruijin Hastanesindeki Hareket Bozukluğu Kliniğinden toplandı.
Tai Chi Parkinson ‘u yavaşlattı
Tüm katılımcılar için hastalığın şiddeti çalışmanın başında değerlendirildi ve ilaç ihtiyacındaki artışlar da dahil olmak üzere hastalığın ilerlemesi beş yıl boyunca izlendi.
Araştırmacılar, kontrol grubuyla karşılaştırıldığında genel semptomlar, hareket ve denge açısından değerlendirildiğinde tai chi grubundaki tüm izleme noktalarında hastalığın ilerlemesinin daha yavaş olduğunu buldu.
Ek olarak, beş yıl boyunca ilaç tedavisini artırması gereken çalışma katılımcılarının sayısı, 2019 ve 2020’deki takiplerde tai chi grubunda önemli ölçüde düşüktü, ancak 2021’de bu durum geçerli değildi.
Bununla birlikte, levodopa eşdeğeri günlük dozaj (LEDD) artışı anlamlı düzeydeydi. Her takip zaman noktasında kontrol grubunda daha yüksekti.
2021 yılına gelindiğinde kontrol grubu günlük doz eşdeğerinin iki katından fazlasını alıyordu: 436,7’ye karşılık 203,99. Kontrol grubuyla karşılaştırıldığında tai chi grubunda bilişsel işlevler daha yavaş bozuldu, uyku ve yaşam kalitesi iyileşmeye devam etti.
Dr. Chen araştırmayla ilgili şunları söyledi:
“Sporun Parkinson hastalığı üzerindeki uzun vadeli etkisine odaklanan hiçbir araştırma bulunmadığından, tai chi’nin uzun vadeli yararlı etkisini bulduğumuzda şaşırdık.
Doktorlar fiziksel aktivitenin önemini vurgulamalı, özellikle de fiziksel aktivitenin antiparkinson tedavilerinin arttırılması ihtiyacını geciktirebileceğini vurgulamalı.
Ancak bu araştırmada erken evre hastaları inceledik. Erken evre hastalarda postüral dengesizlik ciddi değildir. Bu nedenle ileri evre hastalarda düşme riski nedeniyle tai chi’ye karşı dikkatli olunmalıdır. Tai chi’nin prodromal ve ileri evre Parkinson hastalarında kullanımını keşfetmeyi planlıyoruz.”
Egzersiz Parkinson’a fayda sağlıyor
Bu çalışmayı inceledikten sonra, Santa Monica, California’daki Pacific Neuroscience Enstitüsü’nde Kıdemli Beyin Sağlığı Koçu ve FitBrain Programı Direktörü Ryan Glatt, bunun beyin sağlığı konusundaki ön bilgiye dayandığını söyledi.
Tai Chi’nin Parkinson hastalarına daha uzun takip süresi sağlayarak faydalı olabileceği düşünülüyor.
“Tai chi’nin Parkinson hastaları için kanıta dayalı bir müdahaleye dönüştüğünü görmek güzel. Hareket ettiğiniz, düşündüğünüz ve vücudunuzu koordine ettiğiniz her türlü nöromotor egzersiz; dans, masa tenisi gibi bu tür egzersiz yöntemlerinin çoğu Parkinson hastalığı için önerilmektedir.” Ryan Glatt
Glatt, Parkinson için önerilen egzersizlerin çoğunun “her zaman sağlam bir kanıta dayalı olmayabileceğini” belirterek “Bu yüzden tai chi’nin bu yöntemlerden biri olduğunu görmek güzel” diyor.
Araştırmada yer almayan, Jersey Shore Üniversitesi Tıp Merkezi Hackensack Meridian Sinirbilim Enstitüsü Hareket Bozuklukları Programında Nöroloji Bölümünde klinik yardımcı doçent ve klinik DBS nörofizyologu ve sinir bilimci olan Dr. Eric L. Hargreaves de “Şu anda egzersiz, Parkinson hastalığının ilerlemesini yavaşlatan bilinen tek tedavi yöntemidir. Parkinson hastalarına açık fayda sağlayan egzersiz programlarının çoğu, Rock Steady Boxing ve Theracycle kullanımı gibi programların ortaya çıkmasına neden olan şiddetli veya aşırı egzersiz içeren programlardır. Bu bakımdan tai chi oldukça farklıdır; denge ve hareketin detaylarına dikkat gerektiren, yavaş ve iyi çalışılmış hareketleri içerir” diye konuştu.
Dr. Hargreaves, ayrıca “Sonuç olarak, Parkinson hastalığına fayda sağlayan egzersizler listesine artık farkındalık etkinliği kavramını da ekleyebiliriz. Bu farkındalık, Parkinson hastalığı olan insanlar için özellikle zorlayıcı olabilecek standart görevleri yerine getirirken evdeki mutfak gibi dar alanlarda gezinmek gibi bireyin davranışının diğer birçok örneğinde de uygulanabilir” diye ekledi.
Parkinson hastalığını yönetmeye yardımcı olacak egzersizler
Dopamin beyinde sinir hücreleri arasında mesaj taşıyan bir moleküldür. Parkinson hastalığı dopamin moleküllerine zarar verdiği için bu duruma sahip kişiler hareket sorunları yaşarlar.
Bu nedenle egzersiz, vücuttaki gücün, esnekliğin ve dengenin korunmasına yardımcı olduğundan Parkinson hastalığı semptomlarının yönetilmesinde önemli bir rol oynar.
Fiziksel aktivitenin, depresyon, yorgunluk ve ilgisizlik gibi hastalığın motor olmayan semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olduğu gösterilmiştir.
Ayrıca hareket, hareketli olmamaktan kaynaklanabilecek kalp-damar hastalıkları ve osteoporoz gibi komplikasyonları uzak tutmaya yardımcı olabilir.
Parkinson Vakfı, Amerikan Spor Hekimliği Koleji ile işbirliği içinde aşağıdakileri içeren fiziksel aktivite önerileri sunuyor:
- Tempolu yürüyüş, koşma, bisiklete binme, yüzme veya aerobik dersleri gibi aerobik aktiviteler
- Yoga, dans, boks ve tai chi gibi denge, çeviklik ve çoklu görevlere odaklanan egzersizler
- Kuvvet antrenmanı
- Açma germe
Tai chi faydaları
Tai chi’nin kökeni 1000 yıldan daha uzun bir süre önce Çin’de ortaya çıktı.
Düşük etkili, yavaş çekimli bir dizi hareket kullanan bir tür hareketli meditasyondur. Tai chi, bilinçli hareketi meditasyon ve derin nefes almayla birleştirdiği için zihin-beden egzersizi olarak kabul edilir.
Tai chi özel bir ekipman gerektirmez ve tek başınıza veya grup halinde, kapalı veya açık havada yapılabilir.
Önceki araştırmalar, tai chi’nin artan esneklik ve güç, gelişmiş denge ve iyileşen ruh hali dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararları sunduğunu gösteriyor.
Bu egzersiz şekli aynı zamanda uzun süreli bel ağrısı ve fibromiyaljisi olan kişilerde ağrı ve rahatsızlığın hafifletilmesine de yardımcı olabilir.
Ayrıca tai chi’nin demans hastalarında bilişsel işlevleri iyileştirmeye yardımcı olabileceğine dair kanıtlar gösteren yayınlanmış araştırmalar da bulunmaktadır. Bilim adamları, Parkinson hastalığı olan kişilerin %20-40’ının aynı zamanda demans hastası olduğunu tahmin ediyor.
Tai chi Parkinson hastalığına nasıl yardımcı olabilir?
Dr. Shengdi Chen’e göre, Parkinson hastalığının motorla ilişkili semptomlarını tedavi etmek için ana tedavi ilaç bazlı olsa da, hastalığın geç evresinde hem motor hem de motor olmayan komplikasyonlar mevcut.
İlaç tedavilerinin yan etkileri ortostatik hipotansiyon gibi çeşitli semptomları kötüleştirebildiğini belirten Chen şöyle devam etti:
“Dopaminerjik ilaç tedavileri esas olarak dopamin eksikliğine odaklanıyor. Böylece bradikinezi gibi çeşitli semptomları iyileştirebilirler. Parkinson hastalığındaki denge semptomları veya yürüyüş bozukluklarında, dopaminerjik ilaç tedavileri kullanıldığında iyileşme minimum düzeydedir.”
Dr. Chen, 2012 yılında yayınlanan bir çalışmanın, tai chi’nin Parkinson hastalığı olan kişilerde postüral stabiliteyi iyileştirmeye yardımcı olduğunu, daha fazla araştırmanın, tai chi de dahil olmak üzere sporların Parkinson hastalığında birçok motor dışı semptomu ve yaşam kalitesini iyileştirebileceğini gösterdiğini söyledi.
