Yıldız anason sağlığa faydalı mı?
Yıldız anason yüzyıllardır mutfaklarda kullanılmasının yanı sıra tıbbi amaçlı da kullanılmış ve antimikrobiyal, antiviral ve antioksidan özellikleri açısından incelenmiştir.
Aşağıdaki makale yıldız anasonunun faydalarını, nasıl kullanılacağını ve diğer hususları kapsamaktadır.
Yıldız Anason Nedir?
Yıldız anason yüzyıllardır geleneksel Çin tıbbında kullanılmaktadır. Çin yıldız anasonu olarak da bilinir.
Olgun, kurutulmuş, yıldız şeklindeki meyvesi altı ila sekiz tekne şeklinde, odunsu, buruşuk, kırmızımsı kahverengi baklalar oluşturma eğilimindedir.
Çin yıldız anasonunu Japon yıldız anasonuyla karıştırmamak önemlidir. Çünkü Japon yıldız anasonu toksiktir.
Yıldız anason yemek pişirmede yaygın olarak kullanılır. Aromatik bir bitki olan anasonun aksine, yıldız anasonun çok daha yoğun bir aromatik tadı vardır.
Yıldız anasonunun benzersiz yıldız şeklindeki meyvesi yemeklerde bütün olarak kullanılır ve öğütülüp toz haline getirilen pürüzsüz çekirdekler içerir. Tatlı, anason benzeri bir tada sahip olduğu tanımlanmıştır.
Geleneksel olarak yıldız anason aşağıdaki durumların tedavisinde kullanılmıştır:
- Romatizmal ağrı (eklem ağrısı ve iltihabı)
- Karın ağrısı
- Cilt iltihabı
- Kusma
- Uykusuzluk
Yıldız Anason’un Fitokimyasalları
Baharatların mutfaklarda ve geleneksel tıp sistemlerinde zengin tarihsel kullanımları bilinmektedir.
Yıldız anason baharatı, kendine özgü tat ve koku profilinden ve tıbbi etkilerinden sorumlu olabilecek, bol miktarda eşsiz bileşik içerir.
Yıldız anasonunda tanımlanan başlıca önemli bileşikler aşağıdakileri içerir:
Anetol: Anetol Yıldız anasonda bulunan başlıca koku bileşiğidir.
Şikimik asit: Yıldız anason, şikimik asit kaynağıdır, antibakteriyel, anti-inflamatuar, antifungal ve antiviral özelliklere sahip doğal bir bileşiktir. Şikimik asit, griple mücadelede kullanılan bir antiviral ilaç olan Tamiflu’yu (oseltamivir) üretmek için bir başlangıç molekülü olarak kullanılmıştır.
Yıldız anason esansiyel yağı (SAO): Yıldız anason meyvesinden elde edilen SAO, benzersiz bir anason aromasına sahiptir. Antimikrobiyal (mikroplarla mücadele) ve antioksidan özellikleri nedeniyle gıda ve ilaçlarda kullanılır.
Yıldız anason ayrıca klinik öncesi (laboratuvar) çalışmalarla aşağıdaki etkileri gösteren birkaç başka bileşik de içerir:
Limonen: Botanik böcek ilacı, spazmolitik(düz kas spazmlarını giderir), antikanser ve iltihap gidericidir.
Linalool: Lokal anestezik, ağrı azaltıcı, antimikrobiyal(mikroplarla mücadele) ve antiinflamatuar.
Pinen: Sindirim sistemini koruyucu, iltihap giderici, ağrı kesici ve mikrop öldürücüdür.
Yıldız Anason Tadı Nasıldır?
Yıldız anason, içeriğindeki yıldız anason esansiyel yağı ve anetol gibi diğer eşsiz biyoaktif bileşikler nedeniyle meyan kökü tadına sahiptir.
Yıldız Anasonu Nasıl Kullanılır?
Yıldız anasonunun meyan kökü aroması rezene, anason ve anason mercanköşküne (Agastache foeniculum) benzer. Bu bitkiler birbirleriyle ilişkili olmasa da anetol içerirler, kendilerine özgü tat ve koku profilleri yaratırlar.
Yıldız anason genellikle baharat olarak ve tarçın, karabiber, yıldız anason, rezene ve karanfil içeren Çin beş baharatlı baharat tozunun bir parçası olarak kullanılır.
Vietnam mutfağında sığır eti suyuna yıldız anason kabukları eklenir.
Yıldız anason esansiyel yağı alkollü içecekler, şekerlemeler, fırınlanmış ürünler ve sakız gibi yiyecek ve içeceklere lezzet verir.
Toz halini unlu mamullerinize serpmeyi veya kurutulmuş yıldız anason meyvelerini bütün olarak çorbalarda kullanmayı deneyin.
Yıldız anasonun aroması aynı zamanda onu sabunlara, gargaralara, diş macunlarına ve diğer kozmetik ürünlere ayırt edici bir katkı haline getirir.
Yıldız Anasonun Faydaları
Öncelikle bilinmelidir ki hiçbir takviye hastalığı tedavi etmek, iyileştirmek veya önlemek için tasarlanmamıştır.
Geleneksel Çin tıbbı gibi geleneksel tıp sistemleri binlerce yıldır yıldız anason kullanmaktadır. Ayrıca Doğu Asya ülkelerinde çağdaş tıpta da kullanılmaktadır.
Araştırmacılar son zamanlarda laboratuvar ve klinik çalışmalarda etkilerini incelediler. Aşağıdakiler bilime göre bulunan etkileri içerir.
Virüslerle Savaşabilir: Yıldız anasonunun tıbbi etkilerinden biri de antiviral etkisidir.
Şikimik asit gribi tedavi eden antiviral bir ilaç olan kimyasal olarak oseltamivir üretmek için kullanılır.
Yıldız anason esansiyel yağının herpes simpleks virüsüne karşı da antiviral etki gösterdiği gösterilmiştir. Ancak insanlarda daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Antibakteriyel Etkileri Olabilir: Yıldız anasonun bir diğer tıbbi etkisi de antibakteriyel etkisidir.
Yıldız anasonlu gargaranın antibakteriyel ve antiinflamatuar etkileri olduğu gösterilmiştir.
Bir araştırma, yıldız anasonlu gargaranın iki hafta boyunca ağızdaki mikroplarla savaşarak diş sağlığını güçlendirme yeteneğini inceledi. Olumlu faydalar gözlemlendi. Ancak araştırma deneklerinin rejimlerini nasıl takip ettiğini izlemek zor olduğundan çalışma sınırlıydı.
Mantar Enfeksiyonlarıyla Mücadele Edebilir: Laboratuvar çalışmaları yıldız anason esansiyel yağının antioksidan ve antifungal aktivitelere sahip olduğunu göstermiştir.
Koruyucu olarak kullanılan yıldız anasonun, antifungal etkisi sayesinde ekmeğin raf ömrünü uzattığı da gösterilmiştir.
Sonuçların doğrulanması için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Yüksek Kan Şekerini Azaltabilir: Yıldız anasonunun antiviral, antibakteriyel ve antifungal etkilerinin yanı sıra kan şekeri seviyelerini düzenlediği de gösterilmiştir.
Sıçanlarda yapılan bir çalışmada yıldız anason ekstresi kan şekeri düzeylerini düşürdü.
Böyle bir etkinin insanlar için geçerli olup olmadığını belirlemek için insan katılımcılarla yapılan çalışmalara ihtiyaç vardır.
Kaygıyı yatıştırmaya yardımcı olabilir: Farelerde yapılan bir çalışmada yıldız anasondaki anetol bileşeninin kaygıyı azaltıcı etkiler ürettiği görülmüştür.
Ancak bu sonuçların doğrulanması için insan klinik çalışmalarına ihtiyaç vardır.
Yıldız Anasonu Kimler Kullanabilir?
Yıldız anason lezzetli ve sağlıklı olsa da kullanmadan önce dikkate almanız gereken birkaç özel nokta vardır. Aşağıdaki koşullara ve endişelere karşı dikkatli olun:
Alerji: Yıldız anasonuna veya bileşenlerine (parçalarına) alerjiniz varsa kullanmaktan kaçının. Şiddetli alerjik reaksiyon (kaşıntı, kurdeşen, nefes darlığı) yaşarsanız derhal tıbbi yardım alın.
Çocuklar ve Gebelik: Bebeklerde yıldız anason çayı veya infüzyonu tüketildikten sonra nörolojik toksisite (nöbetler), gastrointestinal toksisite ve karaciğer toksisitesi bildirilmiştir.
Bu nedenle, yıldız anason bebeklerde, çocuklarda ve gebelik sırasında kullanılmamalıdır.
Sakinleştiriciler ve kan incelticiler: Yıldız anasonun sakinleştirici etkisi ve bileşeni olan şikimik asitin kan inceltici etkisi olduğundan, uyuşukluğa neden olan veya morarma ve kanama riskini artıran ilaçlar kullanıyorsanız dikkatli olmalısınız.
Kan şekerini düşüren ilaçlar: Bir sıçan çalışmasında, yıldız anason özütü kan şekeri seviyelerini düşürdü. Kan şekerini düşüren ilaçlar (örneğin, metformin veya insülin) kullanıyorsanız bunu göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz.
Böyle bir etkinin insanlar için geçerli olup olmadığını belirlemek için insanlarda yapılan çalışmalara ihtiyaç vardır.
Yüksek doz uyarısı: İnsanlar için önerilen ortalama günlük yıldız anason dozu üç gramdır ve uçucu yağ dozu ise 0,3 gramdır. Ancak FDA, kusma, mide bulantısı, konvülsiyonlar, artan kas tonusu, düşük vücut sıcaklığı ve hızlı göz hareketleri gibi yan etki riskleri nedeniyle yıldız anason içeren çaylara karşı uyarıyor.
Çin yıldız anasonunun düşük dozlarda güvenli olduğu düşünülürken, aynı zamanda bileşikler (veranisatinler) içerdiğini de belirtmek önemlidir. Beyin için toksik ve özellikle yüksek dozlarda ölümcül olabilen bir maddedir.
Kontaminasyon riski: Çin yıldız anasonu Japon yıldız anasonuyla kontamine olabilir. Japon yıldız anasonunun tohumları oldukça toksiktir ve böbreklerde, idrar yollarında ve gastrointestinal sistemde iltihaplanmaya neden olabilir.
