Demans, hafızayı, düşünce süreçlerini, kişiliği ve iletişim yeteneğini etkileyen beyin hastalıkları için kullanılan bir şemsiye terimdir. Alzheimer hastalığı demansın bir türüdür. Demans sadece yaşam kalitesini etkilemez. Aynı zamanda hayatınızı da kısaltabilir.
Demansı hayatın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkan bir hastalık olarak düşünme eğiliminde olsak da (çünkü genellikle bu dönemde ortaya çıkar), ileride demans gelişme riskinizi azaltmak için şimdi atabileceğiniz adımlar vardır.
Zeytinyağı ve demans ilişkisi nasıl araştırıldı?
Araştırmacılar ABD’deki iki büyük gruptan veri topladı: Hemşire Sağlığı Çalışması ve Sağlık Profesyonelleri Takip Çalışması. İkisi arasında, çalışmanın başlangıcında yaş ortalaması 56 olan ve yaklaşık %66’sı kadın olan 92.383 katılımcının verilerini kullandılar.
Katılımcılar ortalama 28 yıl boyunca her dört yılda bir gıda sıklığı anketlerini doldurdular. Bu verilerden yola çıkarak diyet kalitesi, her ikisi de diyet kalitesini derecelendiren Akdeniz Diyeti puanı ve Alternatif Sağlıklı Beslenme Endeksi temel alınarak ölçüldü.
Genel beslenme kalitesine ek olarak, katılımcılar zeytinyağı alım sıklıklarına göre kategorilere ayrıldı: hiç veya ayda bir defadan az (referans grup), 0’dan büyük ila 4,5 gram/gün’e eşit veya daha az, 4,5 gram/gün’den fazla 7 gram/gün’den az veya eşit ve 7 gram/gün’den fazla. ABD’deki çoğu insan yemek kaşığı kullandığından, araştırmacılar 13,5 gram zeytinyağının yaklaşık 1 yemek kaşığına eşit olduğunu tahmin ediyor.
Araştırmacılar ayrıca kan veya tükürük örnekleri veren 27.296 katılımcıdan genetik bilgi aldı. Demans riskini artıran belirli bir gene sahip olanlar için zeytinyağının herhangi bir fayda gösterip göstermediğini belirlemek istediler. Çalışma yazarları, bu gene sahip bireylerin, bu geni olmayanlara kıyasla demanstan ölme riskinin 5,5 ila 9,4 kat daha fazla olduğunu belirtiyor.
Veriler üzerinde çeşitli istatistiksel analizler yapıldıktan sonra sonuçlar, günde 7 gramdan (yaklaşık ½ yemek kaşığı) fazla zeytinyağı tüketen katılımcıların demanstan ölme riskinin %28 daha düşük olduğunu gösteriyor. Bu ilişki, diyet kalitesine rağmen ve demans riskini artıran gen için ayarlamalar yapıldıktan sonra da tutarlı kaldı.
Çalışma yazarları, zeytinyağının daha önce Akdeniz diyetinin bir parçası olduğunda antiinflamatuar ve nöroprotektif faydalar gösterdiğinin gösterildiğini ve bunun yüksek düzeyde tekli doymamış yağ asitleri ve antioksidan özelliklerinden kaynaklanabileceğini belirtiyor.
Bu çalışma ile önceki çalışmalar arasındaki fark, bu araştırmacıların, diyet kalitesinden bağımsız olarak zeytinyağı alımı ile demanstan ölme riski arasındaki ilişkileri araştırmış olmalarıdır. Zeytinyağı ve beyin sağlığına ilişkin diğer çalışmaların çoğu da Akdeniz ülkelerinde yapıldı, bu nedenle bu araştırmacılar zeytinyağı tüketiminin daha düşük olduğu ABD popülasyonlarına bakmak istediler.
Bu araştırma hayata nasıl uygulanır?
Zeytinyağı birçok şekilde beslenmenize dahil edilebilir. Salata soslarında veya ekmeğinizin üzerine batırarak kullanabilirsiniz. Sarımsak ve kekik ve kırmızı biber gevreği gibi baharatlar ekleyerek batırarak yağınızı zenginleştirin. Zeytinyağını sebzeleri sotelemek ve fırınlamak için de kullanabilirsiniz.
Ayrıca kırmızı et, aşırı işlenmiş gıdalar ve ilave şeker ve alkol oranı yüksek gıdalar da dahil olmak üzere bazı gıdaların beyin sağlığını olumsuz yönde etkileme eğiliminde olduğunu ve demans riskini artırabileceğini biliyoruz , bu nedenle bunları sınırlamak yardımcı olabilir. Tersine, deniz ürünleri, kabuklu yemişler ve tohumlar da dahil olmak üzere sağlıklı yağlar ve antioksidanlar bakımından zengin gıdalar beyin sağlığını destekler, dolayısıyla beyin açısından sağlıklı beslenme düzenine büyük katkı sağlarlar.
Bol miktarda kaliteli uyku almak, kronik stresi yönetmek, düzenli fiziksel aktivitede bulunmak ve ekran yerine yüz yüze sosyalleşmek gibi yaşam tarzı alışkanlıkları da sağlıklı bir beyne katkıda bulunabilir.
Yeni bir çalışma, MIND diyeti yapanların daha düşük Demans ve ölüm oranı ile ilişkili olduğu ortaya çıktı.
National Türk öneriyor: Sitikolin demans ve alzheimer etkilerini azaltıyor
