K2 vitamini nedir? Bilinmesi gerekenler
K vitamini, K1 ve K2 olmak üzere iki formda oluşan önemli bir vitamindir. Peki K2 vitamini nedir?
Bu makalemizde hem K2 vitamini nedir sorusuna hem de K vitaminine genel bir bakış sunuyoruz.
K2 vitamininin diyet kaynakları arasında hayvansal proteinler ve fermente gıdalar bulunur. İnsan bağırsağında bulunan bakteriler de az miktarda K2 vitamini üretir.
K Vitamini kalp ve kemik sağlığını güçlendirmeye yardımcı olur ve kan şekerinin yönetilmesine, depresyon, anksiyete ve kanserin önlenmesine yardımcı olabilir. K1 vitamini birincil formdur ve çoğunlukla yeşil yapraklı sebzelerden gelir.
Bu yazıda K2 vitamini nedir sorusuna yanıt ararken işlevlerini ve K-1’den nasıl farklı olduğunu tartışıyoruz. Ayrıca diyet kaynaklarını, sağlık yararlarını, önerilen günlük alım miktarını, eksiklik belirtilerini ve takviyeleri de açıklıyoruz.
K vitamini Nedir?
K vitamini, vücudun protrombin adı verilen, kanın pıhtılaşmasını destekleyen ve kemik metabolizmasını düzenleyen bir protein üretmesi için ihtiyaç duyduğu, yağda çözünen bir vitamin ailesini ifade eder.
K Vitamini iki formdadır: K1 – K2
K-1 Vitamini veya filokinon, koyu yeşil yapraklı sebzelerde doğal olarak bulunur ve K vitamininin ana besin kaynağıdır.
K-2 Vitamini veya menakinon, sakatatlarda ve fermente gıdalarda küçük miktarlarda bulunur. Bağırsak bakterileri ayrıca K2 vitamini de üretir.
Fonksiyonlar
Vücudun, kanın pıhtılaşmasında, kemik metabolizmasında ve kalp sağlığında önemli rol oynayan bir protein olan protrombin üretmek için her iki K vitamini türüne de ihtiyacı vardır.
K vitamini ayrıca hücrelerin mitokondrilerinde enerji üretimini kolaylaştırmaya yardımcı olur.
K1 Vitamini öncelikle kan pıhtılaşmasında rol oynar. K2 vücutta daha çeşitli işlevlere sahip olabilir.
36.629 katılımcının yer aldığı uzun vadeli bir çalışmada araştırmacılar bir ilişki gözlemledi
Yüksek K2 vitamini alımı ile özellikle yüksek tansiyonu olan kişilerde periferik arter hastalığı (PAD) gelişme riskinin azalmasına dikkat edildi. Ancak yazarlar K1’in PAH riski üzerinde hiçbir etkisinin olmadığı sonucuna vardı.
K vitamini antioksidan özelliklere sahiptir.
Peroksidasyon olarak bilinen bir süreçte hücresel membranları aşırı serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korur.
Varfarin gibi kan inceltici ilaçlar, K vitamininin antioksidan potansiyelini azaltabilir.
K1 ve K2 vitamini nedir?
K-1 ve K-2 vitaminleri farklı kimyasal yapılara sahiptir. Her iki tipin de fitil yan zinciri vardır, ancak K2’nin aynı zamanda izoprenoid yan zincirleri de vardır.
K2’nin, bilim adamlarının yan zincirlerinin uzunluğuna bağlı olarak MK-4’ten MK-13’e kadar numaralandırdığı, menakinonlar (MK’ler) adı verilen çeşitli alt türleri vardır.
K1 vitaminin birincil formudur ve çoğunlukla yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Ancak vücut, K1 vitaminini bitkilerden emmekte zorluk çeker.
2019 tarihli bir incelemeye göre araştırmalar, vücudun MK-7 formundaki K2 vitaminini K1 vitamininden 10 kat daha fazla emdiğini gösteriyor.
K vitamini yağda çözünür, bu nedenle tereyağı veya bitki yağları gibi diyet yağlarını tüketmek vücudun bitkilerden gelen K1 vitamini emilimini artırabilir.
Bağırsaktaki bakteriler K1 vitaminini K2 vitaminine sentezleyebilir. Ayrıca fermente gıdalar, et ve süt ürünleri de az miktarda K2 vitamini içerir.
Vücut aynı D Vitaminin da olduğu gibi K1 ve K2 vitaminlerini farklı şekilde depolar. K-1 karaciğerde, kalpte ve pankreasta birikir. K2 beyinde ve böbreklerde yüksek konsantrasyonlarda oluşur.
https://www.nationalturk.com/saglik/d3-k2-vitamini-ne-ise-yarar/
K1 ve K2 nerelerde bulunur?
Bazı gıdalar K1 vitamini açısından zengindir ve K2 vitamini çok daha az yaygındır. Bağırsaktaki bakteriler K1’in bir kısmını K2’ye dönüştürebilir.
Fermente gıdalar iyi bir K2 vitamini kaynağıdır.
Ayrıca yağda çözündüğü için sakatatlar ve yüksek yağlı süt ürünleri oldukça önemli miktarlarda K2 vitamini içerir.
Bunun tersine, kümes hayvanları gibi yağsız etler iyi K-2 kaynakları değildir.
K1 Vitamini şu gıdalarda bulunur;
- Ispanak, ve karalahana gibi koyu yapraklı yeşil sebzeler
- Marul
- Şalgam
- Brokoli
- Havuçlar
- Bitki yağları
- Yaban mersini
- Üzüm
K2 Vitamini şu gıdalarda bulunur;
1000 Yıllık Japon Yemeği Natto’dan Doğan Mucize: Nattokinase
- Natto, fermente soya fasulyesinden yapılan geleneksel bir Japon yemeği
- Lahana turşusu
- Süt ürünleri, özellikle sert peynirler
- Karaciğer ve diğer sakatatlar
- Biftek
- Yumurta sarısı
- Tavuk
- Somon gibi yağlı balıklar
K2 Vitamini faydaları
Kan pıhtılaşması ve yara iyileşmesindeki önemli rolünün yanı sıra, K2 vitamininin sağlık açısından başka faydaları da vardır. Bunlardan bazıları şöyle;
Kalp sağlığı: K2 Vitamini kardiyovasküler hasar riskini azaltabilir ve genel kalp sağlığını iyileştirebilir. 2015 tarihli bir inceleme makalesine göre K-2, kan damarlarının duvarlarında kalsiyum birikintilerinin oluşmasını önleyen bir proteini aktive eder. Yazar, doğal K2 vitamini açısından zengin bir beslenmenin koroner kalp hastalığı riskini azaltabileceğini öne süren bulgulara değiniyor.
Kemik sağlığı: K2 Vitamini, kalsiyumu kemiklere bağlayan bir protein olan osteokalsini karboksilleyerek sağlıklı kemik mineral yoğunluğunu destekler. 2019 yılında yapılan bir araştırma, kalça veya vertebral kompresyon kırığı yaşayan 29 postmenopozal kadında MK-4 takviyesi almanın etkilerini araştırdı.
Araştırmacılar, günde 5 miligram MK-4 takviyesi almanın, az karboksillenmiş osteokalsin düzeylerini “tipik sağlıklı, menopoz öncesi kadınlara” düşürdüğü sonucuna vardı.
Japonya’da 2017 yılında yapılan bir araştırma, K-2 vitamininin 65 yaş ve üzeri yetişkin kadınlarda osteoporoz için standart ilaçların etkilerini artırıp artırmadığını inceledi. Sonuçlara göre K2 vitamininin osteoporoz ilacının etkilerini arttırdığı görülmedi.
Endişe ve depresyon: Yüksek kan şekeri seviyeleri kişinin depresyon, anksiyete ve bilişsel bozukluk geliştirme riskini artırabilir.
2016 yılında yapılan bir çalışmada, metabolik sendromlu, yüksek kan şekeri düzeylerine sahip, anksiyete, depresyon ve hafıza eksikliği semptomları olan farelerde K2 vitamininin etkileri araştırıldı.
10 hafta sonra, K vitamini tedavisi kan şekerini normalleştirdi ve anksiyete ve depresyon semptomlarını azalttı.
Kanser: K-2 Vitamini kansere karşı korunmaya yardımcı olabilecek antioksidan özelliklere sahiptir. Ek olarak bulgular, K2’nin tümör büyümesine yol açan genetik süreçleri baskılayabildiğini göstermektedir.
2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bilim adamlarının sialik asit-kolesterol birleşimiyle değiştirdiği K2 vitamini, fare hücrelerinde tümör büyümesini önemli ölçüde bastırdı.
2019 yılında yapılan bir araştırma, K2’nin hepatoselüler karsinom hücrelerinde hipoksi ile indüklenebilir faktör 1-alfanın (HIF-1A) aktivitesini önemli ölçüde azalttığını öne sürüyor.
HIF-1A, kanser ilacı tedavisi için önemli bir hedeftir.
K Vitamini ne kadar alınmalı?
Uzmanlar yetişkin erkekler için günlük 120 mikrogram (mcg) K vitamini ve yetişkin kadınlar için 90 mcg alımını öneriyor. K2 vitamini için özel bir öneri yoktur.
K vitamini eksikliği belirtileri
Yeni doğanlarda, çölyak hastalığı ve ülseratif kolit gibi belirli gastrointestinal rahatsızlıkları olan kişilerde K vitamini eksikliği riski daha yüksektir.
Ciddi bir eksiklik kanın pıhtılaşması için gereken süreyi arttırır, kişiyi morarma ve kanamaya daha yatkın hale getirir ve kanama riskini artırır.
Vitamin eksikliği aynı zamanda kemik mineralizasyonunu da azaltarak osteoporoza yol açabilir.
Bazı ilaçlar vücuttaki K vitamini düzeylerini etkileyebilir.
Örneğin, uzun süreli antibiyotikler K vitamini üreten bağırsak bakterilerini öldürebilir. Bazı kolesterol düşürücü ilaçlar da vücudun K vitaminini absorbe etme yeteneğini etkileyebilir.
Varfarin gibi kan sulandırıcılar vitaminle tehlikeli bir şekilde etkileşime girebilir.
Bu ilaçları alan kişilerin her gün aynı miktarda K vitamini tüketmeleri ve takviye almadan veya diyet değişiklikleri yapmadan önce bir doktorla konuşmaları önemlidir.
K2 vitamini nedir? Özet:
K vitamininin iki ana formu vardır: K-1 vitamini ve K-2 vitamini.
K-1 öncelikle yeşil yapraklı sebzelerde bulunur ve K vitamininin ana besin kaynağıdır. Ancak vücut K-2’yi, özellikle de K-2 alt tipi MK-7’yi daha kolay emer.
İyi K2 vitamini kaynakları arasında fermente gıdalar, organ etleri ve süt ürünleri bulunur. Natto gibi fermente soya fasulyesi özellikle zengin bir K-2 vitamini kaynağıdır. İnsan bağırsağında yaşayan bakteriler de az miktarda K-2 üretir.
K vitamininin her iki formu da kanın pıhtılaşması ve kemik sağlığı için gereklidir. Bununla birlikte K2 vitamini belirli kanser türlerine ve kalp hastalığına karşı da koruma sağlayabilir.
K vitamini eksikliği çok nadirdir ve çoğu insan bu vitamini yeterli miktarda beslenme yoluyla alır. Bazı gastrointestinal durumlar eksiklik riskini artırabilir. Ancak bu rahatsızlıklara sahip kişiler besin takviyesi almadan önce doktorlarıyla konuşmalıdır.
Halihazırda varfarin gibi kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler, öncelikle tıbbi tavsiye almadan K vitamini takviyesi almamalıdır. K vitamini seviyelerindeki ani değişiklikler, varfarinin antikoagülan etkilerini etkileyebilir ve tehlikeli komplikasyonlara yol açabilir.
Delta Vegatamin D3 K2: Mükemmel İkili
K2 vitamini nedir? Prof. Dr. Serdar Akgün anlatıyor
