Kısırlık tedavisi (İnfertilite) problemi nedeniyle başvuran çiftlerde kadının hormonal değerlendirilmesi, üreme sistemine yönelik muayene ve çeşitli laboratuvar testleriyle, tanısal endoskopik uygulamaların dahil olduğu ve genel muayene ile birlikte izlenen kompleks bir durumdur.

Kadınlarda kısırlık(infertilite) ayrıntılı muayene ve tetkikleri

Özellikle kadın için oldukça zorlu olan bu süreçte gereksiz bir fiziksel, psikolojik ve maddi yük ortaya çıkmaması için ilk muayenenin incelikle yapılması ve sadece hastanın durumuna uygun düşen testlerin/incelemelerin planlanması; dolayısıyla hastanın güven duyabileceği bir hekim ve merkez seçmesi son derece önemlidir.

İlk muayene sürecinde aşağıda belirtilen parametreler sorgulanacak ve tedavinin düzgün planlanabilmesi bakımından açık, dürüst ve doğru bilgi vermeniz istenir.

• İnfertilite süresi (Korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilemeyen süre-Doğum Kontrol hapları vb)
• Adet düzeni hakkında bilgi
• Üreme sağlığını etkileyebilecek geçirilmiş rahatsızlıklar (Enfeksiyonlar, viral hastalıklar),
• Sistemik hastalıklar (Karaciğer, böbrek rahatsızlıkları, şeker hastalığı, tiroit bozuklukları) ve kullanılan ilaçlar
• Varsa geçirilmiş tanısal ya da operatif işlemlere ait bilgiler (Histeroskopi, laporoskopi, tubal ligasyon)
• Ailede kısırlık, kalıtsal genetik hastalık öyküsü
• Varsa önceki gebelik ve/veya düşük öyküsü
• Varsa önceki denemelere ait bilgiler (Uygulanan tedaviler, KOH uygulandı ise döllenme oranı, embriyo gelişimi ve kalitesi)
• Yaşam stili (sigara ve alkol kullanımı, yeme düzeni,çalışma koşulları)
• Testler önemli

Bu sözel değerlendirme süreci sonrasında öncelikle olası bir rahim ağzı enfeksiyonunu saptamak amacıyla sürüntü örneği (pap smear) alınır.

Sonrasında yapılacak ultrason değerlendirmesinde, serviks kanalından geçişte olası bir problemin saptanması için kateter ile geçiş provası yapılır. Bu prova, kateter kullanılan aşılama ya da embriyo transferi işlemleri öncesinde bilgi vericidir.

Ultrason değerlendirmesinde rahim ve yumurtalıkların durumu ve yumurtalıklardaki rezervin incelemesi (antral folikül sayımı) yapılır. Bu incelemenin, uygulanacak kan testi (AMH-antimüllerian hormon) ile beraber değerlendirilmesi, planlanan tedaviye yumurtalıkların vereceği yanıtın değerlendirilebilmesi açısından gereklidir.

Bahsedilen rutin değerlendirme sonrasında sizden bazı standart kan testleri istenir. Bu testler hastaya özel uygulanacak tedavi yaklaşımının planlanmasında yol gösterici olur.

FSH (Follicle Stimulating Hormone)

Hipofiz bezi fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Primer/sekonder over yetmezliği, gonadal yetersizlik(hipogonadotropik hipogonadizm), polikistik over sendromu(PCOS) gibi problemlerin tanısı için önemlidir.

FSH – Follicle Stimulating Hormane Normal değerleri aşağıda belirtilen seviyelerdedir:

• Folliküler faz 2,00-10,00 mIU/m
• Pik 8,50-30,00 mIU/ml
• Luteal faz 2,00-10,00 mIU/ml
• Hamile 2,00-10,00 mIU/ml
• Menopoz 20,00-140,00 mIU/ml
• LH (Luteinizing Hormone)

Hipotalamus ve hipofiz bezi fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Tanısal değeri FSH ile benzerdir.

Normal değerleri aşağıda belirtilen seviyelerdedir:

• Hamile 2,00-15,00 mIU/ml
• Menopoz 10,00-90,00 mIU/ml
• Folliküler faz 2,00-15,00 mIU/ml
• Pik 12,00-80,00 mIU/ml
• Luteal faz 5,00-20,00 mIU/ml
• Ovülasyon takibi 2,00-15,00 mIU/ml

E2 (Estradiol)

Üreme fonksiyonlarının düzenli işlevi, adet düzensizliğinin ön tanısı için kullanılır.
Normal değerleri aşağıda belirtilen seviyelerdedir:

• Gebelik 10-35 pg/ml
• Folliküler faz 30-119 pg/ml
• Pik 149-350 pg/ml
• Luteal faz 97-216 pg/ml
• Ovülasyon takibi 29-97 pg/ml
• Prolaktin

Yumurtlama fonksiyonlarının düzenli işlevi, adet düzensizliğinin ön tanısı için kullanılır. Hiperprolaktinemi tanısı için önemlidir.

Normal değerleri aşağıda belirtilen seviyelerdedir:

• Gebelik6,50-180,00 ng/ml
• Folliküler faz 6,50-30,00 ng/ml
• Pik 6,50-30,00 ng/ml
• Luteal faz 6,50-33,00 ng/ml
• TSH(Thyroid Stimulating Hormone) ve serbest T3/T4

Tiroit bezi fonksiyonunun değerlendirmesinde kullanılır.

• Serolojik Testler (HbsAg, Anti-HBs, Anti-HCV, Anti-HIV I+II, Rubella IgG, Rubella IgM, Toxo IgG, Toxo IgM)

Gebelik başarısını olumsuz etkileyecek ve gebelik halinde bebeğe geçebilecek viral enfeksiyonların ön tanısı için gereklidir.

Kan Grubu ve Tam Kan Sayımı

Kan grubu, kan uyuşmazlığı riski, tam kan sayımı ise olası bir kansızlık ve trombosit seviyesindeki problemlerin ön tanısı için gereklidir. Bu rutin testlere ek olarak tekrarlayan başarısız tüp bebek denemeleri ve tekrarlayan düşükleri olan vakalarda aşağıda belirtilen tetkiklerin yapılması da önemlidir:

Periferik Karyotip Analizi

Kan örneğinden yapılan analizde translokasyon, inversiyon, delesyon gibi yapısal kromozom bozukluklarının varlığı incelenir.

Trombofili Testleri

Kadında, kanın pıhtılaşma mekanizmasını yöneten başlıca gen bölgelerindeki (MTHFR A1298C, MTHFR C677T, Factor V, Factor II) olası mutasyonların incelenmesi amacıyla uygulanır. Bu bölgelerin hepsi toplu bir panel olarak ya da ayrı ayrı incelenebilir. Yukarıda belirtilen laboratuvar testlerinin yanında, gerekli görülmesi halinde aşağıda belirtilen tanısal endoskopik uygulamalara da başvurulması gerekebilir:

Histeroskopi (H/S)

Üzerinde fiberoptik ışık kaynağı bulunan bir kamera ile seviksten geçip rahim içine girilerek, rahimde bulunabilecek myom, polip vb. yapısal bozuklukların incelenmesidir.

Laparoskopi (L/S)

Karında açılan ufak bir delikten, üzerinde fiberoptik ışık kaynağı bulunan bir kamera ile karın boşluğuna girilerek, rahim, yumurtalık ve tüplerin yapısı, tüplerin açıklığı, organlarda olası bir yapışıklığın varlığının incelenmesidir.

Histerosalpingografi (HSG)

Rahim filmi olarakta bilinir. Rahim içerisine ultrasonda görüntülenebilen kontrast bir sıvı verilerek çekilen röntgen filmi ile rahim yapısının ve tüplerin açıklığının kontrol edilmesidir.